زمینه و هدف: هدف این پژوهش، بررسی شاخص های روان سنجی پرسش نامه ی نگرش های فرهنگی ـ اجتماعی در مورد ظاهر بدن بود. روش اجرا: نمونه ی پژوهش حاضر، 250 نفر از دانش آموزان (173 دختر و 77 پسر) دبیرستان های شهرستان ابرکوه بود که به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند و به پرسش نامه ی نگرش های فرهنگی ـ اجتماعی در مورد ظاهر پاسخ دادند. اعتبار این پرسش نامه به دو شیوه ی همسانی درونی و دونیمه سازی بر...

علامه طباطبایی در اوایل دهه بیست، نظریة ادراکات اعتباری خود را در «رسالة اعتباریات» به رشتة تحریر درآورد. ادراکات اعتباری به ادراکاتی گفته می‌شود که بر خلاف ادراکات حقیقی، در ظرف خارج مطابق ندارند؛ ولی بر حقیقتی استوارند. ایشان این ادراکات را مرتبط با افکار اجتماعی انسان می‌داند و معتقد است افکار اجتماعی انسان بدون اعتباریات تحقق نمی‌یابد. انسان میان نیاز طبیعی و زیستی خود و رفع این نیاز، ادراک...

از آنجایی‌که فضاهای شهری کانون تمرکز ساکنان زمین‌اند، آنها را می‌توان مناسب‌ترین عرصه تظاهر و تجلی فرهنگ بشری، ارتباطات اجتماعی و تاریخ ملت‌ها به شمار آورد. همچنان‌که ساختار فرهنگی و اجتماعی یک ملت می‌تواند بر تظاهرات کالبدی شهرها اثر‌گذار باشد، ویژگی‌های کالبدی و فضایی شهرها هم می‌توانند در پویایی، استمرار و یا تغییر روابط اجتماعی و فرهنگ ملت‌ها مؤثر واقع شوند. «آگورا» به مثابه یکی از فضاهای ...

داعیه این مقاله این است که تغییرات اجتماعی-فرهنگی در ایران معاصر متاثر از متغیر جنس است و بخش عظیمی از این تاثیر را با مشاهده علمی چگونگی افزایش فعالیت‏های علمی دختران و زنان در کشور می توان نشان ‏داد.‏ با وجود اهمیت ترکیب جنسی دانشجویان و شکل‏گیری نیروهای جدید علمی توجه چندانی به این تغییرات در برنامه‏ریزی‏ها نمی‏شود. این مقاله برای روشن کردن تاثیر متغیر جنس در تغییرات اجتماعی-فرهنگی ابتدا از ...

این پژوهش به ارزیابی عوامل مؤثر بر مصرف کالاهای فرهنگی میان جوانان می پردازد. هدف اصلی تحقیق حاضر، شناخت نقش برخی عوامل فردی و اجتماعی چون سن، جنسیت، شغل، سطح تحصیلات، مدت زمان گذران اوقات فراغت، و پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی بر میزان مصرف کالاهای فرهنگی میان جوانان است. روش پژوهش پیمایشی است. جامعة آماری جوانان 18 تا 29 سالة شهر گرگان (96429 نفر) و نمونة آماری 400 نفر از جوانان است. برای انتخاب ن...

در این مقاله کوشش شده است تا به بحث در باب مردسالاری و بهداشت باروری پرداخته شود. در این خصوص نخست ضمن معرفی کارپایه یا چارچوب مفهومی بحث، دو مفهوم بهداشت باروری و مردسالاری مطرح و سپس چارچوب های نظری فمینیسم مرور شده اند. در این رابطه از دیدگاه فمینیسم مارکسیستی، فمینیسم رادیکال، فمینیسم سوسیالیستی، فمینیسم لیبرال و فمینیسم سیاه پوستان یاد شده و به نحوی گذرا تحولات جنبش رهایی زنان مورد بحث و ب...

در برداشتی کلی، این مقاله درباره موسیقی و زوایای جامعه شناختی آن است. فرض اساسی این مقاله آن است که موسیقی و تحوّلات و مفاهیم آن در خلأ اجتماعی ـ فرهنگی تولید نمی شود، بلکه موسیقی به نحوی برساخته ای اجتماعی ـ فرهنگی است. در میان انواع گوناگون موسیقی که به نحوی گروه های اجتماعی به آن گرایش دارند، این مقاله به طور مشخص گرایش جوانان ایرانی را به موسیقی پاپ و همبسته ها و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن برر...

این مقاله، با رویکردی جامعه شناختی به بررسی زمینه های نظری و تجربی مناسبات بین دین و جنسیت با تأکید بر وضعیت اشتغال زنان در جوامع اسلامی می پردازد. مرور ادبیات تحقیق نشان می دهد که با وجود اجماع اندیشمندان درباره وضعیت اشتغال زنان در بسیاری از جوامع مسلمان، تبیین این وضعیت برای آنان موضوعی بحث برانگیز شده است؛ به طوری که نظریات گوناگون و بعضاً متناقضی برای تبیین این وضعیت ارائه کرده اند که در بخ...

مقاله‌ پیش رو،  می‌ کوشد با بهره‌گیری از اندیشه‌های جامعه‌شناختی، مدلی نظری ـ مفهومی برای توسعه‌ فرهنگی ارائه نماید و به این منظور، با تفکیک دو بخش «هسته‌ فرهنگی مشترک» و «کنش اجتماعی» و تبیین روابط میان این دو، به بررسی مکانیسم عمل فرهنگ در جامعه‌ معاصر پرداخته است. در ادامه، با محوریت همین چارچوب نظری، چگونگی تغییر فرهنگ در جامعه را مورد تبیین و تدقیق جامعه‌شناختی قرار داده است. این کوشش نظری...