نقاشی ایران در دهه‌های بیست تا پنجاه هـ . ش به دستاوردهای متفاوتی با سنت‌های گذشته دست یافت. این دستاوردها بیشتر در جهت شناخت نوینی در تکنیک و اجرا بود. بعدها این حرکت هنری، هنر نوگرا خوانده شد. هنرمند در تمام وجوه نوگرایانه کمتر به وجه اجتماعی، تحولات فرهنگی، و رمزهای هنر ملی، مذهبی و سنتی توجه داشت و بیش از آن، شیفته اجرا به شیوه جنبش‌های آوانگارد غرب بود. کم‌توجهی به خاستگاه‌ها و نیازهای فره...

هنر مدرن در پی استقلال و قدم نهادن به سوی خودآیینی بوده است. در واقع، هدف هنر مدرن رسیدن به زبانی منحصر به فرد بوده که از بازنمایی و تجسم واقعیت سرباز زند؛ موضوع واجد اهمیت را رها و فرم معنادار را جانشین آن کند.اما مواجهه ی هنرمند ایرانی با هنر مدرن سیر دیگری داشته است. در ابتدای امر، صورت و ظاهر هنر مدرن برای هنرمند ایرانی اهمیت یافت. او به تقلید و رونوشت از ظاهر هنر مدرن به شناخت آن روی آورد....

نقاشی و معماری همیشه در کنار هم بوده اند و با ویژگی های انحصاری در مبانی و صور به دیگری کمک کرد هاند.گاهی نقاشی ایده اولیه معماری بوده و گاهی معماری موضوع نقاشی شده است. بنابراین درک فضایی از هر کدام، از زاویه دید هنرمند، به گونه ای مددرسان خلق فضا به شکلی متفاوت است.حلقه ای گمشده که در تنها عنصر غیر قابل حذف آن ها یعنی فضا مشترکند، فضایی که در نقاشی دو بعدی و سه بعدی، مجازی و در معماری عینی آف...

نقاشی واق در حقیقت اصل ششم هنر نگارگری و کتاب آرایی ایران است که تقریباً از سده ششم هجری وارد هنر کتاب آرایی ایران گردید. این نقاشی ترکیبی از عناصر گیاهی و شاخ و برگ های گل ها و صورتک های انسانی و حیوانی است و بیشتر در حواشی نسخه ها، روی جلدها، حواشی نگاره های تک برگی و غیره از آن استفاده می کردند. منشأ پیدایی این نوع نقاشی و بویژه عنوان آن موقوف به افسانه ای درباب درختی در جزایر واقواق است که م...

تأثیرپذیری نقاشی ایرانی از نقاشی اروپایی از اواسط عهد صفوی باعث ایجاد جریانی در نقاشی ایرانی شد که تا دوران معاصر نیز ادامه یافته است. به نظر می‌رسد طرحِ فضا در این جریان نقطة کانونی این مواجهه باشد. این مقاله شکل پذیرش و اجرای تکنیک پرسپکتیو خطی را در نقاشی متأخر صفوی به‌عنوان نمودی از نخستین مواجهه‌های هنری ایران با «مدرنیته» تحلیل و تفسیر می‌کند. یافته‌های بخشِ تحلیلی مقاله نشان می‌دهد که جریا...

نمونه­های اندکی از هنر نقاشی دیواری از دوره‌های اشکانی و ساسانی برجای ‌مانده است و در این میان تعداد نمونه‌های موجود در ایران امروزی بسیار کمتر است اما همین نمونه­های انگشت‌شمار، نقشی مهم و اساسی را در بازنگری و تحلیل تاریخ تکوین هنر نقاشی دوران پیش از اسلام ایران ایفا می­کند. این دیوارنگاره‌ها در دو دوره و دو منطقه‌ی متفاوت در ایران و در یک نوع سبک و شیوه‌ی نقاشی نزدیک به یکدیگر دیده می‌شوند. ...

تحولات سیاسی، فکری، جهت گیری ها و برنامه ریزی های فرهنگی نقشی مهم در نوگرایی و ایجاد جریان های مهم نقاشی نوگرای ایران در دوران پهلوی دارد. این مقاله بر اساس مباحث و تحلیل هایی که ارایه می دهد نشان خواهد داد که سه رویکرد چپ گرایانه، ملی گرایانه و اسلام گرایانه در کنار اقدامات حکومتی، همچون پارادایم های حاکم بر نهادهای مختلف اجتماعی، به ویژه نهاد سیاست و فرهنگ، تحولات نقاشی معاصر ایران را در دورا...

تصویر گل در نقاشی ایران همواره از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و روش بکار گیری آن در نقاشی ایران از اهمیت خاصی، برخوردار است. موضوع مورد بررسی در این رساله" سیر تحول تصویر گل در نقاشی ایران، از دوره صفویه تا اواخر دوره قاجار" است. ابتدا پیشینه ای از حضور گل در ادوار گذشته هنر ایران در بسترهایی نظیر؛ نگارگری، نقاشی، تذهیب، گل و مرغ، تجلید و نقاشی دیواری آورده شده وبه تاریخچه مختصری از آن اشاره ...

مسئله ی تحقیق حاضر، بررسی چگونگی بازتاب ادبیات در نقاشی و نگارگری معاصر ایران است و اینکه هنرمندان معاصر تا چه اندازه به ادبیات و بازتاب آن در آثارشان توجه نشان می دهند. میزان رویکرد هنرمندان معاصربه ادبیات در میان مکاتب تشکیل شده دوره معاصربه طور مجزا بررسی شد. تحقیق به روش توصیفی _ تحلیلی انجام شد. نتیجتاً گفته شد که رویکرد هنرمندان به ادبیات هر چند بسیارکم و قلیل است، در میان سیل آثار هنری مع...

با توجه به وسعت و اهمیت زبان نمادها و نشانه ها در سطح فرهنگ دینی و اساطیری کشورمان و اهمیت شناخت این زبان پویا و وسیع به عنوان حرکتی زیربنائی می تواند سهم ویژه ای در رشد و ارتقا دیدگاهها و بازشدن دریچه های تازه بر روی هنرمندان نوخواه و نوجو شود. از جمله نکات و سئوالاتی که بنده در طی رساله به دنبال پاسخ گوئی به آنها بودم. - آیا نمادها می توانند ابعاد وجودی و معرفتی انسان را تبیین نمایند؟ و راه ش...