ظهور اسلام و اهمیتی که مسلمانان و به ویژه ایرانیان برای زیباسازی قرآن قایل بودند سبب افزایش فعالیت هنرمندان در جهت زیباساختن نگارش آیات قرآنی شد. قاریان به منظور مکث و یا پایان تلاوت روزانه از علامت هایی بهره گرفتند و مذهبین به منظور زیباسازی آیات قرآنی این نشانه ها را تزیین نمودند. یکی از این نشانه ها نشان پنج آیه است. از آنجا که شیوه های گوناگون به کاررفته در تذهیب قرآن بخشی بزرگی از هنر این ...

به زعم بسیاری از صاحبنظران، دوره صفویه یک دوره منحصر به فرد و خاص در تاریخ فرش بافی ایران به شمار می رود. قالی های زیبا و باشکوهی که از آن روزگار باقی مانده و اکنون مایه مباهات مجموعه داران و موزه های بزرگ دنیاست؛ گواه بر این مدعاست. قطعاً شناخت این گنجینه عظیم برای هنرمندان هر دوره ای لازم و ضروری است. واکاوی طرح ها و نقوش این قالی ها هم در جهت شناخت هویت و جان مایه آثار گذشته و هم در ارتقاء سط...

ارتباط ایران با چین بسیار دیرینه است. این ارتباط همواره ماهیت بازرگانی و فرهتگی داشته است. ورود کالاهای چینی به ایران زمین بخصوص کالاهای هنری آن موجب تعامل هنری بین دو تمدن چین و ایران می شده است. هنگامی که مغولان در سده هفتم هجری بر سرزمین چین وایران مستولی شدند این تعامل سرعت و وسعت بیشتری گرفت و بخصوص هنرهای تجسمی ایران را تحت تأثیر قرار داد. در این مقاله برآنم که وجوه مختلف این تأثیرگذاری ر...

حکمت ایرانیان باستان که از آن با نام «حکمت خسروانی» یاد می شود، مجموعه ای از مفاهیم و عناصر اصلی فرهنگی ایرانیان را در بر دارد. «نور» و «جوانمردی» از مولّفه های اصلی حکمت خسروانی است که پس از ورود اسلام به ایران نیز در فرهنگ ایرانیان به حیات خود ادامه داد. بایزید بسطامی، ابوالحسن خرقانی و ابوسعید ابوالخیر، سه چهره ی درخشان عرفان اسلامی از عنصر نور و جوانمردی حکمت خسروانی در اقوال خویش بهره برده ...

این نوشتار تلاش دارد با نگاهی بر اساطیر و باورها و نیز نقشمایه های به جای مانده بر روی آثار هنری، بازنمایی کهن الگوی مار را در هنر ایران و سرزمین های همجوارش (میان رودان، مصر، هند و یونان باستان) از آغاز تا هزاره نخست پ.م پیگیری کند و در این راه با پژوهشی تطبیقی و تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و موزه ای، به پی جویی ارتباط میان این فرهنگ ها بپردازد. به نظر می رسد مفهوم بن مایه مار در ...

شماری از آثار هنری ایران سده­های 4 تا 8 ﻫ. ق. با مجالسی آراسته شده­اند که شاهی کمان­گیر و سواره را در نخجیرگاه آهو نمایش می­دهد، درحالی­که بر پشت مرکبش زنی ریزاندام و چنگ­نواز نشسته است. این صحنه بنا بر متن شاهنامۀ فردوسی و هفت پیکر نظامی گنجوی، داستان بهرام گور شاهنشاه ساسانی و کنیز خنیاگرش آزاده را روایت می­کند. البته انتساب این روایت به شاهنامۀ فردوسی در سال های اخیر موضوع انتقاد بوده و حتی ...

نقوش ساسانی از طریق تجارت در کرانه‌های دریای مدیترانه و جنگ‌های صلیبی و همچنین تسلط اعراب مسلمان بر سرزمین‌های مسیحی به فرهنگ اروپا نفوذ کرد و بسیاری از نقشمایه‌های پارچه‌ها، ظروف و گچ‌بری‌ها به مسیحیت انتقال یافت. مسیحیان با توجه به مبانی دینی خود، نقشمایه‌ها را تبدیل به مضامین مذهبی نموده و کتب و نسخ مصور دینی را با آن‌ها آراستند. هنر کتاب‌آرایی مسیحی پیوندی تنگاتنگ با هنر بیزانسی داشت و هنر ...

بررسی و مطالعه ی نقوش به کار رفته در آجرهای لعابدار دوران هخامنشی در محوطه ی باستانی شوش و کاخ آپادانا موضوع اصلی این تحقیق می باشد. پس از بیان کلیات طرح در فصل اول ، مطالعات نظری که شامل نگاهی به تاریخچه ی پیدایش آجرهای لعابدار در مصر، بین النهرین ، ایلام و پیشینه ی تحقیق در فصل دوم ذکر شده است. سپس موقعیت طبیعی و جغرافیایی استان خوزستان و اهمیت و جایگاه شوش در دوره ی هخامنشی در فصل سوم بیان ش...

شهرستان جیرفت واقع در استان کرمان در جنوب شرقی فلات ایران قرار گرفته است.ظروف و اشیایی که اخیرا در این منطقه به دست آمده از اهمیت ویژه ای برخوردارند.تصاویر حیوانی،گیاهی و انسانی نقش شده بر روی این ظروف مدارک جدیدی از گذشته های تاریخی، فرهنگی و نقشی که در شکل گیری تمدن شرق داشته است را به نمایش می گذارد.به این منظور برای آشنایی با ویژگی های تصویری این مجموعه نمونه های از نقوش حیوانی و گیاهی جیرف...

Potteries known as “Minai” are one of the valuable types of potteries remained from middle Islamic era, which were produced between 575 and 616 AH in middle of Islamic civilization, in the late period of Seljuk and Khwarazmshahi era in Iran. Such potteries were found in works obtained from Ray, Kashan, Saveh, and in a limited number in Nishapur and Tabriz that in terms of motifs and their compo...