معماری کرمان در سه دهه ی آخر قرن سیزدهم و اوایل قرن چهاردهم، یعنی با آغاز دوره حاکمیت اسماعیل خان وکیل الملک دستخوش تغییر می شود. بنیاد عمارت های نو و مرمت عمارت های کهنه از جمله آستانه شاه نعمت الله ولی در همین دوره رخ می دهد. مهم ترین عمارت های این دوره را باغ ها تشکیل می دهند. بنابراین رویکرد تزیینی جدید متناسب با تزیینات ویژه این گونه عمارت ها است. به همان نسبت که معماری این دوران در خانه س...

قالی‌‌های دورۀ صفوی که اغلب محصول کارگاه‌‌های درباری بودند حاوی نقوش گوناگونی‌اند که یکی از پرکاربردترین آنها نقوش جانوری است. همچنین خانۀ پیرنیای نایین نیز یکی از کاخ‌‌های سلطنتی مربوط به این دوره است که دارای دیوارنگاره‌‌هایی زیبا و همچنین نقوش جانوری مشابه با قالی‌‌های دورۀ صفوی است. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و با مطالعۀ منابع کتابخانه‌‌ای و تحلیل تصاویر میدانی سعی در شناسایی، طبقه‌‌بند...

سفالینه‌‌‌‌‌های نیشابور و نقوش آنها می‌توانند حلقه‌ی رابطی میان دو دوره از شکوفاترین دوره‎های تاریخ هنر ایران -پیش و پس از اسلام- محسوب شوند. حمایتِ حاکمان سامانی از هنر و هنرمندان، از مواردی بود که رشدِ سفالگری در نیشابور طی قرون سوم و چهارم هجری قمری، را موجب شد. همه‌ی نقوش نیشابور؛ کتیبه‎ای، هندسی و جاندار از پیشینه‌ی ارزشمندی در تاریخ هنر ایران برخوردار هستند و از زیباترین جلوه‎های خلاقیّت انس...

معرفی و شناخت نقوش سفال‌های شهر سوخته‌ی سیستان که یکی از بزرگ‌ترین محوطه‌های باستانی دوران آغازتاریخی فلات ایران به شمار می‌رود و نیز از تمدن‌های حوزه رود هیرمند محسوب می‌شود، دارای اهمیت زیادی درزمینهٔ های گوناگون فرهنگ ایرانی است. مطالعه و تحلیل نمادین نقوش سفال‌های شهر سوخته و شناخت ویژگی‌های تزئینی آن‌ها که با زیبایی و هماهنگی خاصی به‌صورت نقش و طرح جلوه‌گر شده‌اند، باعث آگاهی ما از تفکر، با...

به سبب تمرکز حمام های تاریخی شاخص عصر صفوی و قاجار در شهر اصفهان و تزیینات معماری منحصربه فرد در آنها، این شهر بهترین کانون پژوهش دربارۀ تزیینات وابسته به معماری در حمام های تاریخی است. هدف این پژوهش، مطالعۀ نقوش به کاررفته در کاشیکاری حمام های اصفهان، در محدودۀ زمانی اوایل عصر صفوی تا پایان عصر قاجار، طبق هبندی مضامین و بیان برخی شاخصه های آنها در مقایسه با سایر حما مهای ایران است. نتایج نشان ...

     در ژانویه 2001 میلادی، سیلی در استان کرمان، شهر باستانی جیرفت متعلق به 5000 سال پیش از میلاد را آشکار کرد و در آن، گنجینه­ای از اشیا، با حکاکی­های ممتاز کشف شد. با توجه به ناشناخته ماندن این تمدن باستانی و اهمیت آن، نقش­مایه­های به جامانده از این تمدن، تنها منابع قابل دسترس هستند که مطالعه­ آن­ها، می‌تواند اطلاعات ارزشمندی درباره­ عقاید، آداب و رسوم و ... از این تمدن در اختیار بگذارد. هدف ...

مسجد جامع یزد یکی از مساجد عظیم و مهم سبک آذری در ایران است. از خصوصیات این بنا می‌توان به سردر رفیع، مناره‌های بلند، کاشی‌کاری زیبا، گنبد مسجد و... اشاره کرد. به‌کارگیری نقوش در قالب گچ‌بری، کاشی‌کاری و طرح‌های زیبا حائز اهمیت و درخور تفسیر است. تلفیق نقوش هندسی با نقوش اسلیمی در تزیینات کاشی‌کاری مسجد به نحوی است که در نگاه اول نمی‌توان به‌راحتی بین آن‌ها تمایزی قائل شد. هدف از این مقاله، مطا...

نقش گلدان‌ انتزاعی با گل‌های ختایی در عصر صفوی و گلدان‌ واقع‌گرا با گل‌های طبیعی قاجاری از نقوش پرکاربرد در کاشی‌کاری این دو دوره محسوب می‌شوند. در حال حاضر یک مورد نقش گلدان انتزاعی واقع در حمام شاهزاده‌ها و یازده مورد نقش گلدان واقع‌گرا با گل‌های طبیعی در کاشی‌کاری حمام‌های تاریخی ایران باقی‌مانده است. نقوش گلدانی در کاشی‌کاری حمام‌های ایران چه ویژگی‌هایی دارند؟ نقش گلدانی حمام شاهزاده‌ها در ...

آدمیان برای برقراری ارتباط با یکدیگر و محیط پیرامون از راه­های گوناگون استفاده می­کنند، یکی از این راه­ها استفاده از حواس بینایی است. مکتب روانشناسی گشتالت در زمینه ادراک بصری بسیار تأثیرگذار است چرا که دستگاه عصبی انسان ساده­ترین طرح در هر وضعیت را بر می­گزیند و این امر در هندسه نقوش آجری نیز قابل مشاهده است و تحلیل آن می­تواند ساختار بصری نقوش آجرکاری را آشکار سازد. در واقع رویکرد گشتالت راهک...

پژوهش حاضر به مطالعه ماهیت نمادین رنگ در مضامین اساطیری شاهنامه فردوسی پرداخته است. بکارگیری عنصر رنگ در ساختار شعری و تجسّمی در شاهنامه فردوسی از جنبه های زیباسازی اثر ادبی، تناسب رنگ با فضای حماسی و اسطوره ای شاهنامه و معنای نمادین، مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته شده است. چگونگی بهره بردن فردوسی از عنصر رنگ در شاهنامه و ارتباط بین رنگ ها و معنای نمادین آن ها و مضامین اساطیری، پرسش هایی هستند که...