طبق نظریۀ بیش­متنیّت ژنت، شاهنامه یک پیش­متن است و نگاره­های شاهنامه که بر مبنای آن تولید شده و برای روایت متنیِ شاهنامه یک روایت تصویری خلق کرده­است، بیش­متن به­شمار می­آید. حال پرسش این است که بیش­متن نگاره­ها در چه مواردی مطابق با پیش­متن شاهنامه بوده و در چه مواردی دچار تراگونی و تغییر شده­است؟ برای پاسخ به این پرسش به خوانش تطبیقی و بینانشانه­ای متن و تصویر می­پردازیم. به این منظور روایت «گذ...

داستان گاوخونی از داستان‎هایی است که ساختاری رؤیاگونه دارد. در این مقاله کوشیده ایم در خوانشی روان کاوانه بر اساس نظریة فروید، ساختار رؤیاگونة این داستان و شیوة معنادهی آن را بررسی کنیم. این خوانش دو لایه را دربرمی‎گیرد: 1. لایة آشکار یا روساخت داستان؛ 2. لایة پنهان یا زیرساخت داستان. در لایة آشکار نشان داده می‎شود که داستان زمانی ذهنی دارد و رخدادهای آن در پیرنگی نامنسجم که اصل علیت و ترتیب زم...

پژوهش حاضر به مطالعه ماهیت نمادین رنگ در مضامین اساطیری شاهنامه فردوسی پرداخته است. بکارگیری عنصر رنگ در ساختار شعری و تجسّمی در شاهنامه فردوسی از جنبه های زیباسازی اثر ادبی، تناسب رنگ با فضای حماسی و اسطوره ای شاهنامه و معنای نمادین، مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته شده است. چگونگی بهره بردن فردوسی از عنصر رنگ در شاهنامه و ارتباط بین رنگ ها و معنای نمادین آن ها و مضامین اساطیری، پرسش هایی هستند که...

شهر معاصر محل تبلور اصلی ترین تحولات فکری است و به همین سبب با مطالعه آن می توان به مبانی نظری و ارزش های ساختاری جوامع پی برد. پیشینه پژوهش نشان می دهد که فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، سست شدن پایه های اندیشه مدرن و به پایان رسیدن کلا نروایت ها، زمینه ساز ظهور اندیشه های پست مدرن و شهرهای پساصنعتی شده است؛ شهرهایی که دریچه های جدیدی را رو به تحلیل های سینمایی می گشایند. هدف از این پژوهش، ارا...

گنجینهکلماکره بهطوراتفاقیدرسال 1368 ه.ش توسطیکشکارچیمحلیدر غار کلماکره واقعدر 20 کیلومتریشمالغربشهرستانپلدختردراستان لرستان کشف شد. اشیاء این گنجینهشاملانواع ظروف،ریتون­ها،مجسمه­هایانسانیوحیوانی،صورتک­ها،پلاک­ها،زیورآلاتو...از جنس نقره و طلا استکه متعلق به دوران ایلام نو (هزاره اول ق.م) هستند.در پژوهشی که منجر به شناسایی و مستندسازی اشیای گنجینه غار کلماکره لرستان در موزه­های داخل و خارج از ایر...

پژوهش حاضر، تلاش دارد ضمن تبیین نحوه انتقال پیام‌های نمادین در کتیبه‌ها و تزیینات مدارس چهارباغ و نیم­آورد، به شناخت مهم‌ترین پیام‌های به‌کاررفته در گلچینی از آن‌ها بپردازد تا زمینه پاسخ به این پرسش فراهم آید که روند انتقال پیام نمادین در کتیبه‌ها و تزئینات منقوش مدارس چهارباغ و نیم‌آورد به چه صورت است و مهم‌ترین پیام‌های نمادین بازتاب­یافته در نمونه‌های مورد مطالعه چیست. این پژوهش از حیث روش، ...

قصه‌های عامیانه بخش مهمی از فرهنگ عامه را تشکیل می‌دهند که به دلیل دربرداشتن گنجینه عظیمی از دانش فرهنگی از ارزش بالایی برخوردار هستند؛ به ویژه آن دسته که هنوز به صورت شفاهی توسط مردم روایت می‌شوند، بستری مناسب برای مطالعه بن مایه‌های اسطوره‌ای فرهنگ یک منطقه و نیز بررسی کهن‌الگوهای جمعی و قومی را فراهم می‌سازند. دست یافتن به الگویی کلی برای بررسی قصه‌ها در صورت پژوهش عمیق و علمی در داده‌های گر...

آثار هنری ایران، همچون هنر فلزکاری، در طول ادوار تاریخی، انعکاس‌دهندة‏ اندیشه‏ها و دیدگاه‏های مختلفی از جمله مسائل سیاسی، اقتصادی، آیینی و مذهبی بوده و در این میان آثار فلزی دورة ساسانی، که از نظر تعدد و تنوع نقوش در نوع خود بی‏نظیرند، بهترین نمایندة انتقال باورها و تفکرات جامعة عصر خود محسوب می‏شوند. یکی از عناصر پرتکرار تزیین، از لحاظ نقوش به تصویر کشیده شده روی ظروف زرین و سیمین دورة ساسانی‏...

به رغم گسست‌های تاریخی و نفوذ فرهنگ‌های بیگانه، تحولات نگارگری ایران از پیوستگی و تداوم نسبی برخوردار بوده است و وجوه اشتراکات صوری و مضمونی فراوانی در آثار دوره‌های مختلف مشاهده می‌شود. نمادگرایی به عنوان یکی از ابزارهای بیان تصویری و انتقال مفاهیم، آثار زیادی از نگارگری ایرانی را در صورت و معنا به هم نزدیک کرده است. بنابراین، بررسی عناصر نمادین و نمادشناسی در نگارگری ایران، با توجه به جایگاه ...

یکی از تجلّیگاه­­های ادبیّات مقاومت، داستان­نویسی است، خواه داستان کوتاه باشد یا رمان. از میان کشورهای اسلامی، لبنان همواره مورد هجوم دشمن صهیونیستی بوده؛ به همین خاطر نویسندگان زیادی به بیان رشادت‌ها و پایداری مردم لبنان در برابر دشمنان خود پرداخته‌اند. کتاب «عناقید العطش» اثر علی حجازی با 12 داستان کوتاه، به عنوان یک مجموعۀ داستانی به بیان پایداری و استقامت مردم لبنان پرداخته است. بررسی این کتا...