پژوهش حاضر بر پایه این پرسش‌ها شکل گرفته است:1-موضع قشقایی‌ها در برابر نهضت ملی ایران چه بود و تا پایان چه مسیری را پیمودند؟2- طرح معروف به «طرح امنیتی- قشقایی»، گفته شده در اسناد CIA چگونه بود و قشقایی‌ها در برابر آن چه موضعی داشتند؟ با شروع زمامداری مصدق، رهبران ایل قشقایی، به چند دلیل، آگاهانه به نهضت ملی پیوستند.آنها با پشت سر داشتن قدرت تأثیرگذار ایلی و به عنوان شخصیت‌های سیاسی با داشتن دو...

عزت الله سحابی در 19 اردیبهشت 1309 در محله امیریه تهران متولد شد وی فعال سیاسی،روزنامه نگار،اقتصاددان،از شخصیت های ملی-مذهبی ایرانی، فرزند دکتر یدالله سحابی بود.سحابی از دوره دانشجویی و از زمان ملی شدن صنعت نفت وارد مبارزات سیاسی شد و پس از کودتای 28 مرداد و تشکیلات نهضت مقاومت ملی،از چهره های شاخص و پرتلاش در این تشکیلات بود.و بالأخره از اعضای موسس نهضت آزادی بود و پس از پیروزی انقلاب مسئولیت ...

چکیده با آغاز نهضت ملی و استقرار دولت دکتر مصدق، بازرگانان _ به ویژه بازرگانان متوسط و خرده پا _ به امید ایجاد دولتی مقتدر و متکی به اقتصاد ملی، از آن استقبال کردند. بسیاری از آنان در تبعیت از فتاوای آیت الله کاشانی و برخی علمای دیگر به حمایت از دولت و کمک به آن شتافتند و با خرید اوراق قرضه ملی و به امید ایجاد دولتی مقتدر و متکی به اقتصاد ملی، از آن استقبال کردند. بعد از تحریم نفتی انگلستان و...

زمزمه‌های ملی شدن صنعت نفت در سال 1328ش/1949م با تشکیل جبهه‌ملی شنیده شد. جبهه‌ای که نیروهای گردآمده در آن، هر کدام نماینده یکی از اقشار اجتماعی ایران به شمار می‌رفتند. از سیاستمداران، کارمندان، روشنفکران جوان تا بازاریان، هسته اولیه جبهه‌ملی را شکل می‌دادند و در وقایع مربوط به ملی شدن صنعت نفت تا کودتای 28 مرداد 1332 نقش مهمی برعهده داشتند. مطالعه نقش پایگاه سیاسی و اجتماعی بازار و بازاریان در...

هدف: هدف از این پژوهش بررسی روابط آیت‌الله ابوالقاسم کاشانی، به عنوان رهبر مذهبی جنبش ملی شدن صنعت نفت، و نواب صفوی، به عنوان رهبر جمعیت فدائیان اسلام، در پیروزی و شکست نهضت ملی ایران است. روش/ رویکرد پژوهش: در این پژوهش سعی شده با استفاده از روش توصیفی، تحلیل تاریخی به بررسی این واقعه پرداخته شود. یافته‌ها و نتایج: نهضت ملی شدن صنعت نفت ایران به عنوان یکی از مهم‌ترین رویدادهای تاریخ ایران به ش...

سال های 1329-1332ش/1950-1953م دوره مهمی از تاریخ معاصر ایران است و موضوع نفت، روابط بین المللی و سیاست خارجی، ایران را تحت تأثیر قرار داده است. قرارداد الحاقی، مواضع کابینه ها نسبت به آن، ظهور و سقوط دکترمصدق و بازتاب آن، چه در داخل و چه در وقایع جاری بین المللی، از جمله موضوعاتی است که بر حساسیت این دوره تاریخی افزوده است. برآمدن نهضت ملی شدن صنعت نفت که بر «استقلال» و «حاکمیت ملی» تأکید داشت،...

چکیده با وقوع کودتای 28 مرداد 1332 هـ .ش و سقوط دولت مصدق نهضت ملی ایران در هم شکست و با تشکیل کنسرسیومی از شرکتهای بزرگ نفت جهان، بار دیگر صادرات نفت ایران به سوی غرب از سر گرفته شد. به دنبال کودتا اساس روابط نیرومند دست نشاندگی بین رژیم پهلوی و دولت آمریکا فراهم گشت. در این دوره با سرکوب نیروهای ملی و مذهبی توسط رژیم، نابودی حزب توده، تشکیل ساواک، ایجاد احزاب دولتی وابسته به رژیم و تسلط بر ق...

نهضت های اجتماعی در تاریخ معاصر ایران، تا پیش از انقلاب اسلامی، عموماً شکست خورده و تداوم نداشته اند. نهضت ملی شدن نفت یکی از این جنبش های ناکام به شمار می رود. در حالی که در 30 تیر سال 1331 بسیج گسترده ای از نیروهای اجتماعی روی داد؛ حدود یکسال بعد، در جریان کودتای 28 مرداد چنین بسیجی امکان پذیر نشد و نهضت نفت بدون مقاومت جدی مردمی سقوط کرد. این پژوهش با تکیه بر مفهوم سازمان در نظریه بسیج منابع ...

دولت موقت متشکل از نیروهای ملی (جبهه ملی) وملی ـ مذهبی (نهضت آزادی) بود. به نظر می رسد رفتارهای سیاسی این دولت از پیشینه ها وگرایش های فکری ومحفلی آنها نشأت می گرفت. برای تبیین مسأله در این مقاله، ویژگی های فکری وعقیقی این دو محفل ومواضع سیاسی آنها در قالب دولت موقت ونیز مقایسه ویژگی ها ورفتارهای سیاسی آنها ارائه شده است.

نهضت آزادی یک حزب سیاسی تاسیس شده در سال 1340 ش می باشد و بنیان گذاران اصلی آن آیت الله سید محمود طالقانی ، مهندس مهدی بازرگان و دکتر یدالله سحابی بودند. شاخصه های اصلی آن از نظر فکری و مرامی ، مسلمان، مصدقی ، ایرانی و تابع قانون اساسی بوده است و ماهیت ملی - مذهبی داشته و بنیانگذاران و بدنه اصلی آن جز جریان روشنفکری سیاسی- مذهبی بودند. نهضت آزادی از درون نهضت مقاومت ملی ( 1339 - 1332 ) ش سربرآو...