مفهوم و  فرانظریه پردازی در ادبیات علوم اجتماعی، تحت عناوین مختلفی هم­چون فراجامعه شناسی، جامعه شناسی بازاندیشانه و جامعه شناسیِ جامعه شناسی ظهور پیدا کرده است. هدف این مقاله، معرفی و تحلیل فرانظریه پردازی جامعه شناختی است. این مقاله بر اساس مطالعه ی کارهای هواداران عمده ی فرانظریه و نیز بحث های انتقادی مخالفان آن تنظیم شده است. مقاله با بررسی تعاریف فرانظریه و سپس ارائه ی تعریفی مشخص از آن آغاز...

مهاجرت به عنوان تجربه ای از مصرف مکان و فضا راه حلی برای پر کردن فرصتهای زندگی و رفتاری رایج در میان طیفی از نخبگان جوان است که با انتخاب آن به دنبال ارتقای سرمایه های فرهنگی و انسانی خویش و حفظ تمایز خویش هستند.مقاله حاضر با الهام از مفهوم نوگرایی بازاندیشانه متفکران مردن و پست مدرن معاصر و با استفاده از رویکرد نظریه مبنایی به دنبال روشن ساختن تفسیر ،معنا و اهمیت رفتار مهاجرتی نخبگان جوان  بره...

هویت دینی به دلیل ماهیت و محتوایی که دارد تقریباً مهمترین بُعد هویت است که نقش بسیار تعیین کنندهای در هویت یابی افراد یک جامعه بازی میکند. میتوان ادعا داشت تقویت این بُعد از هویت موجب دوام و قوام سایر ابعاد آن شود و از سوی دیگر، چالش در این حوزه می تواند زمینه ساز بحران در سایر ابعاد هویت شود. این ادعا در جوامعی که دین رکن اساسی اداره آن را مشخص میکند، کاملاً صادق است. مقاله حاضر که نتیجه پژوهشی تج...

هدف پژوهش حاضر، بررسی ابعاد هویت در بین دانشجویان با تاکید بر تفاوتهای جنسیتی بود، جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه دانشجویان مشغول به تحصیل دانشگاه های شهر تهران بود، نمونه دربرگیرنده 1000 نفر بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبتی انتخاب شده بودند. ابزارهای پژوهش عبارت بود از مقیاس هویت دینی و ملی، و پرسشنامه ی تجدیدنظر شده ی سبک هویت، از آزمون تحلیل واریانس چند متغیری در تج...

ماریا، جوان 17 سالة کلمبیایی، از خانواده و دوستان خویش دست می‏کشد و به عنوان قاطر موادمخدر راهی ایالات متحده می‏شود. وی در آخرین لحظات از بازگشت به کلمبیا منصرف می شود و حضور در ایالات متحده را ترجیح می‏دهد. هویت آمریکای لاتینی موضوعی است که اخیراً جای خویش را بیش از پیش در بین مباحث مربوط به آمریکای لاتین تثبیت کرده است. اما شرایط اجتماعی، سیاسی و فرهنگی حاکم بر کشورهای منطقه حاکی از این است که...

در این مقاله، نقش ماهواره و برنامه های ماهواره ای در وضعیت و فرسایش هویت فردی، اجتماعی، ملی و دینی شهروندان مطالعه شده است. امروزه با رشد فناوری اطلاعات و ارتباطات، برنامه های ماهواره ای با نفوذ پذیری و فروریزی فزاینده مرزها و گسترش برخوردهای فرهنگی موجبات تزلزل عرصه های اجتماعی و فرهنگی به عنوان منبع هویت یابی سنتی جوامع را فراهم ساخته اند. با توجه به اهمیت خاص هویت در ابعاد فردی، اجتماعی، ملی...

اندیشمندان معاصر غرب با اعتقاد به اینکه جنگ و خونریزی نتیجه مستقیم نظام غیرعادلانه حاکم بر روابط بین الملل است، ملی گرایی، انحصارطلبی و سایر اشکال جدایی ملت ها را منشأ اختلافات و نابسامانی های بین المللی می دانند. تنوع قومی، ملی، مذهبی و فرهنگی که حاصل مجاورت مهاجران در جوامع اروپایی است، چالشی در مقابل همگرایی محسوب میشود. از یک سو حرکتهای نژادپرستانه و از سوی دیگر تبلیغات وسیع اسلامستیزانه...

پرسش از کیستی و هویت افراد و ملت ها، از دغدغه های فکری بشر در طول تاریخ است. صاحب نظران در قالب های گوناگون و از زوایای متفاوت با این پرسش مواجه بوده و پاسخ های متفاوتی نیز به آن داده اند. هویت ملی از مفاهیم بنیادین علوم اجتماعی و فراتر از سایر هویت ها، به ایجاد پیوستگی و همانندی در سطح اجتماعی سیاسی مبادرت می ورزد.

در دهه های اخیر موضوع هویت ملی و قومی به یکی از مسایل مهم ـ خصوصاً در کشورهای دارای تنوع قومی و فرهنگی ـ تبدیل شده است. در برجسته شدن این موضوع عوامل گوناگونی مؤثر بوده اند که در این میان بر روند جهانی شدن اتفاق نظر زیادی هست. گروهی بر این باورند که گسترش و تعمیق فرآیند جهانی شدن باعث تشدید و برجسته شدن وفاداری های قومی و محلی و در نتیجه تضعیف هویت و انسجام ملی گردیده است. در مقابل، گروهی دیگر م...

در این مقاله به تحلیل یکی از مباحث مربوط به گفتمان هویت های جمعی خرد و کلان و ارتباط آن با جهانی شدن می پردازیم و با بررسی دیده گاه های کلاسیک جامعه شناسی و گفتمان پست مدرنیسم و نیز نظریه اندیشمندان متاخر به نقایص نظری و روش شناختی کار آنها اشاره می کنیم هدف آن است که بدانیم چگونه در تحلیل این به یک دیدگاه تلفیقی نایل آییم در این بررسی بر خلاف رویکردهای یاد شده بر این باوریم که از یکسو جهانی شد...