ظهور قدرت های اقتصادی نوین در حاشیه اقیانوس هند این منطقه را تبدیل به عرصه ای از رقابت ها و کنش های ژئوپلیتیک بازیگران منطقه ای و فرا منطقه ای در سده 21 نموده است. در این راستا چین به عنوان قدرت نو ظهور جهانی در رقابت با قدرت های رقیب خود تلاش می کند با سرمایه گذاری در نقاط استراتژیک اقیانوس هند نظیر گوادر پاکستان از تنگناهای ارتباطی و ژئوپلیتیکی رهایی یافته و بتواند به برتری خود در عرصه اقتصاد...

خاورمیانه به دلیل اهمیت استراتژیکی، ژئوپلیتیکی و ژئو اکونومیکی آن، از دیرباز در کانون توجه دولتهای بیگانه و قدرت های استعماری در جهان قرار داشته است. این منطقه، در مقام حوزه پیرامونی اروپا، واجد جایگاه مهمی در سیاست خارجی اتحادیه اروپایی و قدرت های بزرگ آن، به لحاظ امنیتی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی است. اتحادیه اروپایی از نخستین روزهای شکل گیری، سیاست های ثابتی را نسبت به این حوزه در قا...

جهان اسلام به‎اصطلاح به سرزمین‎هایی گفته می شود که بیشینه‎ی مردمان آن پیرو دین اسلام باشند. جهان اسلام در حال حاضر سرزمینی با ترکیبی متنوّع از نظر ویژگی های انسانی و بسترها و شرائط طبیعی را شامل می‎شود. اگرچه به‎لحاظ اشتراک دینی و منابع انسانی و طبیعی، جهان اسلام دارای قابلیّت‎های فراوانی برای تبدیل شدن به یک قدرت منطقه‎ای در عرصه نظام ژئوپلیتیک جهانی است؛ اما به‎دلیل وجود برخی عوامل و زمینه‎های ...

در میان قدرت های بزرگ، روسیه بیشترین تاریخ روابط سیاسی با ایران را دارد. علل اساسی این روابط در قرن های گذشته قرارگرفتن این کشور در شمال ایران، تجارت و بازرگانی و وجود اشتراک های قومی و فرهنگی برخی از جمهوری های مستقل این کشور با مردم ایران بود. در دوران پهلوی دوم خرید تسلیحاتی و مشارکت در برخی طرح های اقتصادی نیز به این عوامل اضافه شد. در هر دو دوره فضای رقابت و تهدید، بستر روابط دو کشور را شک...

ساختار فضایی- جغرافیایی جهان اسلام که از جنوب شرق آسیا تا غرب افریقا و جنوب شرق اروپا امتداد یافته است، شامل بیش از پنجاه کشور می­شود که حدود 22 درصد خشکی‏های جهان را تشکیل می دهند. این ساختار فضایی- جغرافیایی، شامل عوامل متعدد هم گرا نظیر تهدید مشترک، منافع مشترک و متقابل و ارزشهای مشترک و تجانس ساختاری می­شود، که زمینه ی پیوند بین کشورهای جهان اسلام را فراهم آورده است؛ از سوی دیگر در این ساخت...

وجود روابط تنش زا میان واحدهای سیاسی در ابعاد مختلف محلی، ملی و منطقه ای یکی از قدیمی ترین و پایدارترین وجوه حکمرانی انسان در کره زمین به شمار می رود. این امر از زمان تشکیل دولت- ملت ها بعد از قرارداد وستفالیا شکل بارزتری به خود گرفت و همواره در برهه های مختلف زمانی، روابط خصمانه میان کشورهای همسایه جایگزین روابط دوستانه گشته است که در بسیاری از موارد به جنگ نیز انجامیده است. در این بین، عوامل ...

اهمیت بررسی روابط همگرایی ایران و پاکستان از این حیث است که طی چند دهه اخیر(بخصوص پس از انقلاب)، به تبع از مسائلی(معمولاً ایدئولوژیک) دو کشور دوست و همسایه چنانچه شایسته است نتوانستند مناسبات قابل قبولی را داشته باشند. به همین دلیل عقیده عام سرشت مناسبات ایران و پاکستان را بحرانی، غیرقابل اعتماد و واگرا می داند. بر این اساس، این پژوهش در پی پاسخ به این سؤال است که ایران و پاکستان چگونه می توانند...

همجواری و هم مرز بودن چین با کشورهای منطقه آسیای مرکزی توام با رشد سریع اقتصادی این کشور، شرایط خاصی را بر روابط این کشورها با چین موجب شده است. به طور کلی روابط دوجانبه چین و کشورهای این منطقه از روند جهان شمول دیپلماسی اقتصادی پکن مستثنی نیست. علاوه بر همجواری ژئوپلیتیک و اهمیت خاص این منطقه برای چین، پکن تداوم و گسترش روابط خود با کشورهای این منطقه در عرصه اقتصادی با هدف حفظ ثبات سیاسی و اجت...

شناخت ژئوپلتیک، بخشی از یک فن قدیمی است که در شکل کلاسیک خود بر جغرافیا عامل تعیین کنندۀ اصلی تولید امنیت و قدرت توسط دولت در عرصه بین الملل تأکید دارد. از دیدگاه سنتی، محل استقرار یک کشور، همسایگان آن، محورهای ارتباطی و منابع فیزیکی، عواملی تغییر ناپذیر و مصالحی بنیادی تلقی می شوند که اعمال یک دولت را محدود می کنند. اما باید این نکته را نیز خاطر نشان ساخت از آنجا که در قرن حاضر مؤلفه های قدرت ...