طنزنویسان معمولاً از زبان ادبی که با ظرافتها و نوآوریهای زبانی درآمیخته می شود، سود می­جویند. از این رو، طنز هر چه هنجارشکن تر و از عنصرآشنایی زدایی بهره ورتر باشد، قدرت جذب مخاطبانش افزایش می­یابد. در این میان، به نظر می­رسد ویژگیهایی، چون کوتاهی جملات وایجاز، سادگی بیان، چینش خاص واژگان، استفاده از زبان محاوره، بیان اغراق آمیز، بازیهای زبانی- بیانی و انواع شیوه­های هنجارگریزی زبان و شگردهایی، ...

در کاریکلماتور، هنرمند برای گریز از تکرار سخنان عادی و خسته‏کننده، هم‏چنین برای برانگیختگی و تأثیرگذاری بر مخاطب، باید جهان پیرامون خود را برخلاف عادت و انتظار خوانندگان، دیگرگونه جلوه دهد. در واقع یکی از ویژگی‏های اساسی و شگردهای ادبی که نویسنده، می‏تواند با استمداد از آن به مقصود نائل آید، استفاده از شگرد آشنایی‏زدایی است. این شگرد ادبی به طرق و صورت‏های مختلف نظیر آشنایی‏زدایی معنایی، ساختار...

در این پژوهش چگونگی برجسته سازی در زبان طنز از دیدگاه شعرشناسی لیچ والگوی نشانه شناسی شعر سجودی با نگاهی به کاریکلماتورهای پرویز شاپور بررسی شده است. شیوه کار به این صورت بود که ابتدا الگوی شعرشناسی لیچ در کاریکلماتورها به کار بسته شد تا وجود هنجارگریزی یا عدم وجود آن مشخص شود. پس از آن در مواردی که هنجارگریزی معنایی مشاهده شد، الگوی نشانه شناسی شعر سجودی به کار گرفته شد تا به بررسی جزئی تر...

یکی از راه­های کشف سیر تحول پدیده­های ادبی روش تحلیل ­بینامتنی است­ که­ ارتباط عمودی بین متون را برجسته ­می­سازد و از دیرباز با نام توارد، انتحال ، سلخ و المام مورد توجه محققان ادبی بوده است. براساس منطق مکالمة باختین، هیچ اثری منحصراً از قلم و فکر یک نویسندة خاص تراوش نکرده است و فقط انسان­ اسطوره­ای توانست با اولین سخنش به دنیایی بکر و بیان ناشده نزدیک ­شود. اگر این دیدگاه را مبنای بحث قرار ده...

از دیرباز، رویکرد به ایجاز، به پیدایش کوتاه‎‌نوشته‌های بسیاری در ادبیاتِ قدیم منجر شده است. در ادبیات معاصر، در تداومِ همین رویکرد و نیز تحتِ تأثیرِ عوامل اجتماعی و ادبیِ گوناگون، توجه و اقبالِ شایانی به ایجاز در کلام شده است و ایجاز در کلام به گرایشِ روزافزون به کوتاه‌نوشته‌ها و کوتاه‌سروده‌ها انجامیده است. از سویی دیگر، بخشِ عظیمی از صنایعِ ادبی در ادبیاتِ قدیم، علاوه بر زیربنای زیبایی‌شناسانه، روی در ...

طنزنویسان معمولاً از زبان ادبی که با ظرافتها و نوآوریهای زبانی درآمیخته می شود، سود می­جویند. از این رو، طنز هر چه هنجارشکن تر و از عنصرآشنایی زدایی بهره‌ورتر باشد، قدرت جذب مخاطبانش افزایش می­یابد. در این میان، به نظر می­رسد ویژگیهایی، چون کوتاهی جملات وایجاز، سادگی بیان، چینش خاص واژگان، استفاده از زبان محاوره، بیان اغراق آمیز، بازیهای زبانی- بیانی و انواع شیوه­های هنجارگریزی زبان و شگردهایی، ...

گروتسک  (Grotesque)مفهوم، فن یا سبکی در هنر و ادبیات است که در آن ادیب یا هنرمند تلاش می‌کند دو حس ناسازگار ترس (دلهره یا انزجار) و خنده (طنز و مطایبه) را هم زمان به مخاطب خویش القا کند. این مفهوم امروزه توصیف کنندة دنیای پریشان و از خود بیگانه است؛ یعنی دیدن دنیای آشنا از چشم اندازی بس عجیب که آن را ترسناک و مضحک جلوه می‌دهد. بارزترین ویژگی‌هایی که یک اثر را گروتسک می‌سازد، عبارت است از: ناهما...

طنز و مطایبه قالب‌ها و سبک­های متعددی دارد که یکی از این قالب‌ها «کاریکلماتور» است؛ گونه‌ای از نوشته کوتاهِ مطایبه‌آمیز که به قصد برجسته­سازی تضادها، با نگرشی متفاوت به دنیا و پدیده‌های پیرامون آن توجه می‌کند. در میان طنزپردازان معاصر عربی، «احمد مطر» یکی از پرکارترین و نامدارترین آنان در این زمینه محسوب می‌شود؛ وی به عنوان شاعری متعهد، در اشعار خود سیرت سوژه‌های خود را بازآفرینی می‌کند و از رهگ...

پایه‌های ادبیّات غیرجدّ بر هزل، هجو، هجو و هزل، طنز، فکاهه، پارودی، شهرآشوب و شهرانگیز، لطیفه، مطایبه، تهکّم، تسخر، طعن، نکته، بذله، خبیثات، زشت‌نگاری، متلک، کاریکلماتور، استهزاء و نظایر آن‌ها که غالباً از فروع هزل، هجو و طنز است، گذاشته شده است. این نوع ادبیّات در عرصه‌های تاریخ سیاسی، اجتماعی و ادبی ایران بر حسب اوضاع حکومت‌ها، وضع معیشت‌ها و احوال مردم و حوادث طبیعی و تاریخی در ره‌گذر زمان‌ها هم...

در کاریکلماتور، هنرمند براى گریز از تکرار سخنان عادى و خسته‏کننده، هم‏چنین براى برانگیختگى و تأثیرگذارى بر مخاطب، باید جهان پیرامون خود را برخلاف عادت و انتظار خوانندگان، دیگرگونه جلوه دهد. در واقع یکى از ویژگى‏هاى اساسى و شگردهاى ادبى که نویسنده، مى‏تواند با استمداد از آن به مقصود نائل آید، استفاده از شگرد آشنایى‏زدایى است. این شگرد ادبى به طرق و صورت‏هاى مختلف نظیر آشنایى‏زدایى معنایى، ساختار...