ایران هراسی به مثابه یک ابژه یا متعلق شناسا، یکی از مهم ترین پیامدهای شکل گیری انقلاب اسلامی ایران بوده است. این مساله از یکسو به عنوان یک سوبژه، تحت تاثیر بازتاب انقلاب اسلامی ایران و گفتمان صدور انقلاب اسلامی و از سوی دیگر به عنوان یک ابژه، تحت تاثیر ادراک ذهنی این تحول عظیم در منطقه و در نظام بین الملل و همچنین تلاش غرب برای سوء ادراک مبانی، اهداف و سیاست های انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلا...

در این مقاله، از مفهوم «ژئوپلیتیک پُرخطر» برای تبیین خطرات امنیتی محیط خارجی جمهوری اسلامی ایران و پیامدهای ناشی از آن استفاده شده است. استدلال مقاله این است که امنیتی شدن فضای پیرامونی ایران بعد از وقوع انقلاب اسلامی، ناشی از تحولات محیط ژئوپلیتیک این کشور است. در راستای استدلال فوق به مواردی از جمله فرارسیدن نقطۀ اوج تولید نفت، ظهور ژئوپلیتیک شیعه، گسترش تروریسم در خاورمیانه، تداوم مناقشه اعرا...

فضای اسطوره ای عام و ایدئولوژیک گفتمان ها بعد از پیروزی و تسلط به سمت رقابت و عینیت گرایش پیدا می کند. در خصوص گفتمان جمهوری اسلامی بروز خرده گفتمان های رقیب به دلیل شخصیت فرهمند امام خمینی(ره) و تحمیل جنگ هشت ساله با تأخیر روی داد. در سال های بعد خرده گفتمان هایی ظاهر شد که هر یک بر تعبیر و تفسیر خود از جمهوریت و اسلامیت تأکید دارند. در این مقاله تلاش می شود ضمن بررسی خرده گفتمان های مورد نظر،...

پارادایم امنیتی در حال تکوین و متحول پس از جنگ سرد و غالب شدن بر پارادایم پیشین مبتنی بر دولت محوری، نیاز مطالعات امنیتی به رویکردی جدید را بیش از پیش ضروری ساخته است. امروزه، با ایجاد فضای جدید و پدیداری تهدیدهای نوین، پارادیم نوین به ویژه پس از یازدهم سپتامبر هم دولت محور است و هم فرادولتی. با ورود کنش گران غیردولتی به مسائل دفاعی- امنیتی، شاهد نوعی پارادایم دووجهی دولتی- غیردولتی هستیم. با ت...

در این مقاله ضمن نگاهی گذرا به تعاریف و الگوهای مدیریت راهبردی، به بحث مدیریت راهبردی دفاعی- امنیتی (که ادبیات آن دست کم در کشور ما رشد و توسعه کافی نیافته است) پرداخته شده و با مطالعه و تحلیل محتوایی الگوهای موجود در فرآیند مدیریت راهبردی و راهبردهای دفاعی یا نظامی برخی کشورهای جهان، عناصر مشترک و موضوعات اصلی آن ها استخراج و پس از تحلیل عملی و دسته بندی آن ها مبتنی بر شرایط خاص ج. ا. ایران، ا...

تلفیق پیرایه های سیاست و دیانت در اندیشۀ بنیانگذار فقید جمهوری اسلامی ایران، ارائۀ قرائت متمایزی از شیوۀ مطلوب حکمرانی با عنوان ولایت مطلقۀ فقیه را به همراه داشته است. اندیشۀ ولایت مطلقۀ امام، به مثابۀ نظریۀ مسلط در گفتمان فقه سیاسی شیعه در باب حکمرانی، آنچنان بر تارک جامعۀ معاصر ایران و پیکرۀ نظام حکومتی سایه افکنده که نقش بی بدیلی را در عرصۀ مناسبات مختلف نظام سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی،...

سازمان پیمان آتلانتیک شمالی، بعنوان همسایه مجازی جمهوری اسلامی ایران در جدیدترین مفهوم نوین استراتژیک خود با تفسیر سیاسی و جهانی تر از ماموریت هایش، تلاش نموده است مشروعیت حضور فراجغرافیایی خود در اقسا نقاط جهان را تامین نماید. از سویی دیگر، جمهوری اسلامی و اسلامِ سیاسی رشد یافته از درون آن توانسته است پس از طی دوران استقرار و ثبات به حضور فعال تر منطقه ای و بین المللی بپردازد و لذا به دلیل تفاو...

گفتمان نرم، در دهه پایانی قرن بیستم رواج یافت و افق نوینی در فهم و تبیین مسائل راهبردی، به ویژه در مطالعات بین‏الملل گشود. مفهوم امنیت نرم از دل این گفتمان برخاسته و در معنا اشاره به امنیتی است که از بازیگران در برابر صدمات و خطرات به گونه‏ای ملایم و ناملموس حراست می‏کند. مقاله حاضر در این چارچوب، به عملیاتی‏نمودن مفهوم امنیت نرم در جامعه ایرانی می‏پردازد و به دنبال راهبردی است که بتواند در چار...

از دستاوردهای مهم امنیتی انقلاب اسلامی ایران در منطقه خاورمیانه، تقویت محور مقاومت اسلامی و بخصوص تحکیم پیوند شیعیان در منطقه­ خاورمیانه است. قدرت گیری شیعیان در عراق، رشد حزب الله در لبنان و گسترش مبارزات  شیعیان بحرین، در پیوند با ایران سبب نگرانی امنیتی پادشاهی سعودی شده است؛ چرا که بخش عمده­ای از جمعیت مناطق شرقی عربستان که عمده­ترین ذخایر نفتی این کشور در آنجا قرار دارد را شیعیان تشکیل داد...

پس از فروپاشی جبهه عربی برعلیه اسرائیل، تنها بازیگران باقی مانده در این سوی منازعه به غیر از فلسطینی ها ، جمهوری عربی سوریه ، جمهوری اسلامی ایران و حزب الله در لبنان بوده اند که در سالهای 1979 و 1982 به معارضه با اسرائیل پیوسته و پویش امنیتی سازی را در مقابل امنیتی سازی روابط سیلسی نظامی از سوی اسرائیل درپیش گرفته اند .در این میان فلسطینی ها به عنوان مدعیان اصلی بازپس گیری اراضی اشغالی و جمهوری...