تحلیل گفتمان از جمله روش های علوم انسانی است که به واکاوی مفاهیم قدرت و ایدئولوژی نهفته در متون مختلف می پردازد. این شناخت از طریق تکنیک های متفاوت گفتمانی صورت می گیرد. از جمله مهم ترین رویکردهای گفتمانی رویکرد لاکلاو و موفه است که با به کارگیری مفاهیمی نظیر تفکیک دال های ثابت و شناور، مفصل بندی، وقته ها و عناصر، ضدیت و غیریت به واکاوی اهداف پنهان در متون می پردازد. در این پژوهش نیز با استفاده...

چکیده : ازآنجا که تحلیل انتقادی گفتمان شاخه ای از زبان شناسی به شمار می رود که کارکردهای مختلف زبان در جامعه وسیاست را بررسی می کند، لذا تحقیق حاضر درصدد بررسی دواثر ازصادق هدایت –یکی از نویسند گان بزرگ ایرانی- دراین حوزه برآمده است. به راستی تعامل او با مناسبات سیاسی،فرهنگی واجتماعی روزگارش چیست؟آیا آثارش توانسته است بدون درنظرگرفتن اوضاع و احوال فکری و فرهنگی زمانه اش بر صفحات کاغذ نقش ببندد...

رسالت اصلی بسیاری از متون ادبی آموزش و تعلیم و تربیت می باشد. این متون مسائل اخلاقی، مذهبی، فلسفی، اجتماعی و سیاسی را به شکل ادبی عرضه می کند. دیوان پروین اعتصامی از بهترین نمونه های آثار ادبیات تعلیمی می باشد که بیشتر مضامین اخلاقی و اجتماعی و فلسفی را در قالب مناظره به نظم کشیده است. این دیوان حاوی 106 مناظره می باشدکه گاهی یک گفتگوی یک جانبه و گاهی دارای دو طرف گفتگو می باشد که آن را از زبان...

مفهوم «گفتمان» در دو دهۀ اخیر به شدت مورد استفاده قرار گرفته است. اگرچه در این زمینه تعریف توافق شده ای وجود ندارد، به کارگیری آن، به ویژه به معنای یک فکر، اندیشه، سیاست، پاردایم و مانند آن که از ویژگی ایدئولوژیک و هژمونیک برخوردار باشد، در همۀ حوزه های علمی فراگیر شده است. روش های تحلیل گفتمان نیز اگرچه متعدد نیستند و از یک رویکرد کلان روش های کیفی برخوردارند، به دلیل اینکه درصددند گفتمان ها ر...

وحی پیامبرانه از موضوعاتی است که دانشمندان با رویکردهای مختلف به تجزیه و تحلیل و داوری درباره آن پرداخته اند. در خصوص وحی و نبوت، به ویژه نبوت پیامبر اکرم (ص) و وحی قرآنی، دست کم سه گفتمان دیده می­شود: 1. گفتمان اسلامی، که وحی را کاملاً الاهی می­داند و در آن نقش بشر و عناصر بشری به صفر می­رسد؛ 2. گفتمان مسیحی، که آن را الاهی- بشری ارزیابی می­کند؛ 3. گفتمان سکولار، که آن را یک سر بشری دانسته، صرف...

پژوهش حاضر در پی آن است که چارچوب سازی های رسانه ای را در خصوص اعتراضات عمومی در بحرین، در دو سایت خبری فارسی زبان شبکه های العربیه و بی بی سی مورد مقایسه قرار دهد و ضمن بررسی شباهت ها و تفاوت های انواع گفتمان در این دو سایت، به تحلیل گفتمان خبری آنها بپردازد. در این پژوهش از تحلیل گفتمان با استفاده از رویکرد گفتمان کاوی ون دایک استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش را تمامی اخبار مربوط به اعتراضا...

زبان جنسیتی حاکم بر گفتمان جنسیتی غالب بر فضای اجتماعی ایران، به عنوان یکی از تأثیرگذارترین پدیده های موجود در کنش های زبانی و غیر زبانی افراد، در میان مجلات عامه پسند، به عنوان بخشی از نگاه رایج بر مفهوم جنسیت، نمود یافته است. از آن جایی که به‌نظر می‌رسد ایدئولوژی گفتمان‌ جنسیتی حاکم، درصدد تزریق و بهره وری از نگاه جنسیتی خودساخته ای است که، تأمین کننده‌ی منافع اش باشد، و این امر خود را به شکل...

چکیده کاربرد پیکره در تحلیل گفتمان نوشتۀ پاول بیکر (2006) توسط انتشارات کانتینیوم (لندن و نیویورک) در 207 صفحه منتشر شده است. کتاب بر دو موضوع اصلی و ایجاد ارتباط بین آن ها متمرکز است: تحلیل گفتمان و زبان­شناسی پیکره­ای. تحلیل گفتمان که ماهیتی میان­رشته­ای دارد، در سال­های اخیر مورد توجه بسیاری از زبان­شناسان به ویژه پژوهشگران علاقه­مند به مباحث جامعه­شناسی زبان بوده است. پیکره زبانی مجموعه­ای ...

در این مقاله، پس از اشاره به ابزارهای چهارگانه کاربردی در سیاست خارجی یک کشور، شامل دیپلماسی به عنوان ابزار معمول و متعارف، قدرت اقتصادی یا مالی و تجاری، نیروی نظامی یا قوه قهریه و فرهنگ یا ارتباطات، و تبیین ابزار فرهنگی یا رسانه ای، به توضیح عناصر و پتانسیل های تعاملات فرهنگی در عرصه های دینی، مذهبی، فرهنگی، ادبی و تمدنی پرداخته می شود و نقش هر یک از این موارد، در ارتباط با قلمروهای سیاسی پیرا...

در جریان انقلاب مشروطه حداقل دو گفتمان فکری عمده یعنی «گفتمان روحانیت مشروطه­ خواه» و «گفتمان روشنفکری ایران» قابل شناسایی است که با ائتلاف موقت این دو گفتمان در مرحله اول بر استبداد پیروز می­ شوند. تعامل اولیه این دو در جریان انقلاب گونه­ ای خاص از مشروطه­ ی ایرانی را به تصویر می­ کشید که در جریان تحولات بعدی، این تعامل تبدیل به تقابل فکری این دو جریان فکری شد که در نهایت منجر به ناکامی در دست...