در قرون اولیه اسلامی در ایران، علی رغم تبدیل برخی از نیایشگاه های ادیان باستانی ایرانی به مسجد، هم چون مسجد جامع بروجرد، نیریز، یزدخواست و...، شیوه غالب بنای مساجد، با بهره گیری از الگویی که پیامبر گرامی اسلام در ساخت نخستین مسجد به کار برده، شبستانیِ ستون دار بوده است (شیوه خراسانی). در قرن پنجم هجری (دوره سلجوقی)، شاهد تغییر کالبدی برخی مساجد شبستانی (هم چون مسجد جامع اصفهان ) به مساجدی با فرم...

مفاهیم کهن­الگویی در ساختار کالبدی آثار شاخص تمدنی جایگاه ویژه­ای دارند. در کالبد معماری اسلامی نیز مسجد جایگاه عمده­ای را به خود اختصاص داده است. هدف پژوهش حاضر مقایسه هندسه دو اثر شاخص حوزه تمدن ایران و عثمانی در محدوده اقلیم گرم و خشک براساس مفاهیم دانش کهن­الگویی است. مفاهیم کهن­الگویی که سازنده تصاویر ذهنی نمادهای مختلف در ناخودآگاه جمعی­اند؛ می­توانند برای یافتن ارتباط بین هندسه­ دو بنا ب...

گنبد های سنتی ایرانی از برجسته ترین نمونه های ساختمان سازی سنتی در ایران در طول هزار سال می باشند ، که هنوز بسیاری از آنها در قسمت های زلزله خیز کشور پس از قرن های زیادی بر پای ایستاده اند . از لحاظ سازه ای ، گنبد های ایرانی را می توان به گنبد های یک پوسته ، دوپوسته و سه پوسته تقسیم نمود . گنبد های یک پوسته اولین نوع گنبدها می باشند . در این نوع گنبد تک پوسته جزء باربر اصلی می باشد . گنبد های...

گنبدهای فضاکار دولایه بخاطر وزن سبکشان ، قابلیت پوشش دهانه¬های بزرگ و همچنین رفتار مناسب و صلبیت بالا در برابر بارهای جانبی و قائم همچون زلزله همیشه گزینه ای مناسب برای طراحی گنبدها می باشند. درک دقیق از رفتار لرزه ای انواع این سازه ها برای طراحی مناسب و بهینه آن ها از اهمیت زیادی برخوردار است. از این رو در تحقیق حاضر به بررسی رفتار غیر خطی نوع خاصی از گنبد ها یعنی گنبد اسکالپ دولایه(گنبد قاچی)...

درعصرصفویه کثرت بناهای مذهبی وفرهنگی از جمله مساجد با کارکردهای منحصر بفرد آن حاکی از توجه این حکومت به اعمال سیاستهای دینی در مدیریت رفتارهای اجتماعی است. اینوع مدیریتهای دینی یکی از عوامل تثبیت قدرتها وبقای بیشتر آنها بوده است. هرچند در حکومتهای پیشین نیز چنین سیاستهایی اعمال شده است اما رسمی شدن تشیع دراین دوره کارکردهای متفاوت‌تری را برای مساجد رقم زد که وجوه تمایز آن را نسبت به اعصار قبل ن...

پیوند نزدیک میان دین، مذهب و معماری تدفینی و همچنین احترام خاص مسلمانان نسبت به امامزاده‌ها سبب شکل‌گیری معماری آرامگاهی شده است که به سبب آن گنبد این گونه بناها ازلحاظ محتوایی و شکل ی از یک سو با جنبه تقدس و نمادین بنا مرتبط می شود و از سوی دیگر متأثر از هویت مذهبی و سیاسی فرد متوفی می باشد. گنبدهای مختلفی از قبیل رک، نار و دوپوسته و نمونه‌های دیگر در زمینه شیوه های گنبدسازی، شیو ههای ترسیم، س...

فضاهای مذهبی از جمله عناصر مهم و تاثیر گذار بر روند شکل گیری سکونتگاهها و شهرها به ویژه شهرهای جوامع اسلامی می باشند. مهمترین نقش این فضاها، تامین زمینه های برقراری تعاملات اجتماعی، انتقال فرهنگ و سنن در جامعه و ساماندهی به کالبد شهرها بوده است. به نظر می رسد امروزه فضاهای مذهبی بویژه مساجد به لحاظ میزان، عمق و گستره عملکردهای (اجتماعی و کالبدی) با نوعی چالش روبرو گشته اند. مسئله اصلی این تحقیق...

با توجه به اینکه ایران بر روی کمربند زلزله آلپ- هیمالیا واقع گردیده است، هر از چند گاهی زلزله‌های مخربی در مناطق مختلف ایران اتفاق می‌افتد که خسارات جانی و مالی فراوانی را به بار می‌آورند. به همین دلیل مقاوم‌سازی جهت حفظ بناهای تاریخی و مذهبی به دلیل قدمت زیاد تاریخی و میراثی آن‌ها بسیار ضروری می‌باشد. هدف از این پژوهش بررسی رفتار گنبد ارچین امامزاده جعفر بروجرد به‌عنوان نمونه‌ای از چند گنبد ار...

برترین تجلی گاه معماری قدسی مسلمانان، در ساختار فیزیکی و معنایی مساجد متظاهر گشته است که خود نمودی آشکار از توازن، تعادل، نظم، تجسم و وحدانیت خداوند بوده است. از زمان بنیانگذاری مساجد اسلامی توسط نبی اکرم، مساجد نه تنها به صورت شکلی متحول شده اند، بلکه از نظر فرهنگی – اجتماعی نیز در جریان دگرگونی قرار گرفته و هویتی جدید برای آنها پدید آمده است. برای آنکه مسجد بتواند جایگاه حقیقی خود را در جامعه...