بررسی شاخصهای مهندسی سنگهای کربناته منطقه سد لار

سنگهای کربناته البرز مرکزی در ناحیه ساختگاه سد لار، عمدتا در سه سازند دلیچای، لار و تیزکوه متجلی می شوند. این سنگها عموما میکرایتی هستند و از نظر سن بترتیب متعلق به دوره های ژوراسیک میانی، ژوراسیک بالایی و کرتاسه زیرین می باشند. فعالیتهای تکتونیکی در این ناحیه بصورت گسلهای متعدد با مکانیزمهای متفاوت ، شکستگیهای فراوان و ساختمانهای چین خورده دیده می شود. فعالیتهای ماگمایی به شکل آتشفشان و توده های نفوذی رخنمون دارند. مجموعه این عوامل در ویژگیهای مهندسی توده سنگها اثر گذاشته و موجب کاهش استقامت و شرایط کیفی آنها شده است . در این بررسی سنگهای کربناته منطقه سد لار از دیدگاه زمین شناسی مهندسی مورد مطالعه قرار گرفته اند. در این ارتباط ضمن انجام بررسیهای محلی، نمونه هایی از سنگها جهت تعیین ویژگیهای مهندسی، مورد آزمایشهای تراکم محوری، تراکم سه محوری، برش مستقیم، بارگذاری نقطه ای و برزیلین قرار گرفتند. برای تعیین ضرائب الاستیسیته دینامیکی نیز سنگها، مورد آزمایش ارتعاش فراصوتی قرار گرفتند. همچنین مطالعاتی بر روی مقاطع نازک سنگها بمنظور شناسایی خصوصیات بافتی و کانی شناسی آنها صورت پذیرفت ، و نهایتا با استفاده از آزمایش انکسار اشعه ایکس (xrd) اطلاعات تکمیلی در رابطه با ترکیب کانی شناسی سنگها بدست آمد. نتایج آزمایشگاهی نشان می دهد که رابطه نزدیکی بین ویژگیهای مهندسی نمونه های سنگ و شرایط زمین شناسی آنها وجود دارد. بدین ترتیب که مقاومت تراکمی سنگها با افزایش تعداد ریز درزه ها و شکستگیها کاهش یافته است . همچنین مقاومت تراکمی سنگها با افزایش میزان کانی کوارتز و کاهش کانی مونتموریلونیت افزایش می یابد. همچنین در این بررسی شاخصهای مختلف مهندسی سنگ از قبیل مدول الاستیسیته، ضریب پواسون، مقاومتهای برشی و تراکمی، زاویه اصطکاک داخلی و میزان چسبندگی و خصوصیات فیزیکی بدست آمده از آزمایشهای انجام شده بر روی نمونه های سنگ در شرایط خشک و اشباع مورد مقایسه و تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. از این میان روابط تجربی در رابطه با معرفی ویژگیهای مهندسی سنگها ارائه گردیدند که این روابط می تواند در ارزیابی بهتر کیفی توده سنگ در ساختگاه سد لار بکار گرفته شود.