ارزیابی و نقد نظریه هماهنگی حقیقت

معرف شناسان از هنگام نگارش رساله متون و ته نه تنوس افلاطون تاکنون کوشیده اند مولفه ها با شرایط اساسی معرفت را تعیین کنند. تعیین این موله ها یا شرایط به نوعی تحلیل معرفت می انجامد. دیدگاه سنتی و مشهور فیلسوفان از جمله افلاطون و کانت این است که معرفت گزاره ای (این که چیزی چنان است) سه شرط منفردا لازم و مجموعها کافی دارد که عبارتند از: باور، صدق و توجیه. طبق این دیدگاه، معرفت گزاره ای فقط باور صادق نیست ، چون برخی باورهای صادق گمانهای خوش شانسی بیش نیستند و در نتیجه معرفت به شمار نمی آیند. لازمه معرفت این است که ارضای شرط باور به "نحو مقتضی" با ارضای شرط صدق آن "مرتبط" باشد. بنابراین، معرفت باید "چیزی بیشتر" از باور صادق باشد. این "چیزی بیشتر" چیست که برای تبدیل باور صادق به معرفت ضروری است ؟ ما آن را شرط توجیه تحلیل استانده معرفت می نامیم. به طور کلی دو نوع نظریه برای توضیح شرط توجیه معرفت پیشنهاد شده است . طبق یک نوع از آنها، اگر فرایندهایی که به حصول، باور می انجامند قابل اعتماد باشند، باور ما معرفت به شمار می آید. در این نوع نظریه ها تاکید بر پیشینه تاریخی باور است که آن را پدید می آورد. نظریه های نوع دوم این فرایندها را با مساله توجیه بی ارتباط می دانند و توجیه را فقط تابعی از قوت و تناسب قرائن موجود برای یک قضیه می پندارند. ما این مدعا را "فرض باوری" و نظریه های معرفت شناختی پیرو آن را "نظریه های باور محور" می نامیم. هماهنگی نیز نظریه ای باوری است . جان نظریه هماهنگی در دو بعد مثبت و منفی آن نهفته است . بعد منفی این است که هماهنگی ضد نظریه بنیادگرایی است ، یعنی ضد این نظریه که مراتب معرفتی باورها نهایتا به باورهای پایه می رسد یا از آنها سرچشمه می گیرد. نظریه هماهنگی وجود چنین باورهایی را انکار می کند. بعد مثبتش این است که ادعا می کند رابطه هماهنگی میان باورها سبب توجیه منزلت معرفتی باورهاست . موضوع برنامه پژوهشی حاضر ارزیابی این دو بعد به روش نقادی عقلی است .