بررسی نقش طرحهای پژوهشی و جایگاه آن در نظام آموزش عالی، دانشگاه تهران در یک دوره پنج ساله (73-78)

تئودور شولتز در کتاب ؛گذر از جامعه سنتی؛ می گوید: ؛انسانی که همچون نیاکان خود زراعت می کند، هر چند هم که خودش سخت کوش و زمینش حاصلخیز باشد، نخواهد توانست مواد غذایی زیادی تولید کند. اما زارعی که از معلومات علمی برخوردار بوده و به رموز استفاده از آن در مورد زمین، گیاه، دام و ... دسترسی داشته باشد می تواند حتی در اراضی نامرغوب هم مقدار زیادی مواد غذایی تولید نماید. پژوهش در عرصه علم و فرهنگ یکی از عناصر اصلی و عمده فعالیت های علمی و فرهنگی است که می تواند عامل ارزیابی موثری در روند و میزان توسعه یافتگی و یا عدم توسعه یافتگی جامعه قلمداد گردد. زیرا که اساس پژوهش و تحقیق، به نیاز در شناسایی ضعف ها و قدرتهای موجود و احتمالی گردد. زیرا که اساس پژوهش و تحقیق، به نیاز در شناسایی ضعف ها و قدرتهای موجود و احتمالی ایجاد شده در فرآیند عمل اجتماعی و یا فهم چگونگی عمل بر می گردد. به عبارت دیگر جامعه ای که تصمیم گیری برای تحول و تغییر فرهنگ را به عنوان استراتژی توسعه همه جانبه دانسته و یا اینکه مراحلی از آنرا طی نموده است، برای پیمودن درست و سنجیده مابقی راهه نیاز به محاسبات نحوه عمل در سطوح متعدد اجتماعی و فرهنگی دارد، در اینجاست که پژوهش ضرورت یافته و سرمایه گذاری در امر پژوهش در اولویت اول قرار می گیرد. از مجموعه پژوهشهای موجود در جامعه، پژوهش فرهنگی می تواند اولین و قوی ترین پژوهش ها باشد. زیرا با قبول تقدم توسعه فرهنگی بر توسعه اقتصادی و سیاسی است که این فرض مطرح میشود. در نهایت با توجه به نگاه سیستمی که ارتباط بین پژوهشهای فرهنگ اجتماعی و اقتصادی و سیاسی را ضروری می داند، امکان نظری و عملی توسعه توامان اصل قرار گرفته و انتقال یافته ها و تجربیات به همه عرصه ها و بخش های جامعه ضروری گردیده و حرکت جامعه و عناصر آن معنی دار می شود. برای ما در این مقطع این سئوال مطرح می شود که آیا پژوهش و تحقیق یکی از مولفه های موجود در سازماندهی به افکار عمومی است و یا اینکه معتقدیم ایران جامعه ای است که دستخوش تلاطم های اقتصادی و نیازهای فردی و جمعی فراوان است و شواهد نشان می دهد که مشکلات اقتصادی نقش تعیین کننده و اساسی در سازندگی افکار عمومی دارند. سئوال فوق به گونه ای دیگر نیز قابل طرح است: آیا فرهنگ و مسایل آن از قبیل پژوهش و تحقیق هم می تواند در تعیین افکار عموی در ایران تعیین کننده باشد؟