فرهنگ نامها در داستانهای غنائی منظوم از فخرالدین اسعد گرگانی تا جامی

این پایان نامه که با عنوان فرهنگ نامها در داستانهای غنایی منظوم پارسی، از فخرالدین اسعد گرگانی تا عبدالرحمن جامی، نامگذاری شده است، فرهنگ نامهای خاص است که محور تمام اساسی مندرج در داستانهای منظوم غنایی از ویس و رامین تا یوسف و زلیخای جامی است، چون قبل از منظومه ویس و رامین، تنها مثنوی موجود عاشقانه، ورقه و گلشاه عیوقی بود که دارای اصل عربی است، به خاطر کامل شدن این مجموعه، این مثنوی هم مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته است. در زمینه ادبیات غنایی و داستانهای منظوم عاشقانه، تاکنون فرهنگ نامهای جامعی مشاهده نشده است و فقط به صورت پراکنده، به ذکر اسامی بعضی از شخصیتهای اصلی و قهرمانان داستانهای غنایی در توضیح یا تفسیر و حاشیه این داستانها، اشاره ای کوتاه گردیده و یا در اعلام بعضی از فرهنگها و کتابهای مرجع همانند؛ اعلام معین، لغت نامه دهخدا، به صورت خیلی مختصر اکتفا شده است. در این رساله سعی گردده که به این مهم پرداخته شد: شناخت قهرمانان و شخصیتها، نقش مثبت یا منفی و تحلیل جایگاه آنان در ساختار هر داستان، تطبیق اسامی شخصیتها و قهرمانان با نامهای اوستایی، پهلوی، حماسی و تاریخی و بررسی وجوه اختلاف و مشابهت آنان از جمله اهداف این پایان نامه بوده است. ابتدا نام هر کدام از این قهرمانان و شخصیتها بر اساس متن چاپی کتب موجود ضبط شده و به عنوان شاهد ذکر گردیده است و پس از آن به بررسی و تحلیل جایگاه آنان در منظومه مورد نظر پرداخته شده است. علاوه بر قهرمانان و شخصیتهای اصلی، قهرمانان فرعی و بی نام و کلیه افرادی که به نحوی در ساختار داستان نقشی داشته اند، مورد بررسی قرار گرفته است و برای شناخت نامهایی که نقشی مهم در منظومه ها نداشته اند، به کتابهای فرهنگ و لغت رجوع گردیده و با استفاده از منابع دیگر در حد امکان به معرفی و تحلیل شخصیت آنان پرداخته شده است. در بررسی شخصیتها و قهرمانان تاریخی که به نوعی با قهرمانان منظومه های غنایی ارتباط داشته اند،علاوه بر استفاده از کتابهای لغت و فرهنگنامه از کتابهای معتبر تاریخی استفاده شده است. همچنین تاریخچه ای از داستانهای منظوم غنایی در ادب پارسی از پیش اسلام تا قرن نهم و تحلیلی از ویژگیهای این نوع منظومه های غنایی و بزمی در فصل مستقل آورده شده است. از آنجایی که مشابهت و تطبیق این دو نوع منظومه ها هم جهت کامل تر شدن موضوع آورده شده است.