اثر سرمایش بخار آب در تغییرات دما و نسبت آمیختگی با عرض جغرافیائی و ارتفاع

هدف این کار پژوهشی مطالعه اثر سرمایش بخار آب است که در پیش بینی های بلند مدت مدلهای گردش کلی جو، به ویژه در لایه ترپسفر، از اهمیت خاصی برخوردار است. در این کار تغییرات عرضی و قائم سرمایش بخار آب بررسی می شود، برای تغییرات عرضی نوارهای عرضی 10-0، 40-30 و 70-60 مقایسه می شود، که به ترتیب معرف شار تابشی بخار آب در عرضهای 50، 350 و 650 است و برای بررسی تغییرات قائم از یک شبکه قائم، از 1000 تا 50 هکتوپاسکال با گام 50 هکتوپاسکال استفاده شده است. داده های مورد نیاز در ترازهای استاندارد 850 تا 50 هکتوپاسکال از سازمان هواشناسی کشور تهیه شده است، ولی درترازهای دیگر شبکه، با فرض خطی بودن تغییرات نسبت آمیختگی در لایه نازکی از هوا، با درونیابی بدست آمده است. در این کار از شارهای بالارو، پائین رو و خالص که خیلی شبیه روش کاتایاما است، استفاده می شود و برای عددی کردن آنها، روش سیمپسون مرکیب به کار برده می شود. در ابتدا مقایسه ای بین کار حاضر و منحنی یاماموتو صورت گرفت که نتایج مطلوب بود. پس از حصول اطمینان از دقت، این روش برای ماه ژانویه (معرف فصل زمستان) سه سال تهران، با بازه زمانی 10 سال، سالهای 1970، 1981 (به جای 1980، به دلیل نبود داده های این سال) و 1990، مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که بیشینه مقدار شار رو به پایین در تراز 1000 هکتوپاسکال از مقدار تقریبی 780 کالری بر سانتیمتر مربع بر روز در نوارهای عرضی پائین تر به مقدار 280 کالری بر سانتیمتر مربع بر روز در نوارهای عرضی بالاتر کاهش می یابد. همچنین بیشینه مقدار شار رو به بالا در همین تراز از حدود 990 کالری بر سانتیمتر مربع بر روز در عرضهای پائین تر به 520 کالری بر سانتیمتر مربع بر روز در نوارهای عرضی بالاتر کاهش می یابد. جالب است ملاحظه شود که کمینه مقدار شار خالص در تراز 1000 هکتوپاسکال با افزایش نوار عرضی از مقدار 200 به 240 کالری بر سانتیمتر مربع بر روز افزایش می یابد، و بیشینه مقدار آن از مقدار تقریبی 700 تا 480 کالری بر سانتیمتر مربع بر روز کاهش پیدا می کند.