کمینه سازی و کنترل پساب در صنایع نساجی

صنایع نساجی یکی از بزرگترین مصرف کنندگان آب در بخش تولید به حساب می آید و پساب فراوانی را نیز به محیط زیست تخلیه می کند. بدلیل تنوع مواد شیمیایی مورد استفاده در کارخانجات نساجی، پساب تولیدی طیف وسیعی از آلودگیها را شامل می شود. رنگ یکی از مهمترین آلاینده های پساب این صنعت به شمار می رود که در سیستم های تصفیه ایجاد اشکال می نماید و به سختی تصفیه می گردد. هدف از کمینه سازی و کنترل ضایعات، کاهش میزان آلودگی و بار پساب در طول فرآیند به کمک راهکارهای مختلف است تا بتوان بکمک آن مشکلات تصفیه خانه های پساب صنایع را تا اندازه ای کاهش داد. اساسا برنامه های کمینه سازی ضایعات پیچیده هستند و موارد زیر را شامل می شوند: تعهد مدیریت، تعیین و تنظیم اهداف، انتخاب اهداف نهایی، ارزیابی فنی و اقتصادی، اجرای برنامه ها، ارزیابی مستمر و پایش. در این مطالعه، یک واحد نساجی در بخش رنگرزی و تکمیل منسوجات پنبه ای انتخاب گردید و با شناسایی خط تولید سالن رنگرزی واحد مزبور، فلودیاگرام کلی فرآیند ترسیم گردید. فرآیندهای اصلی مشتمل بر آهارگیری، سفیدگری و رنگرزی راکتیو و گوگردی بود که پس از هر یک از آنها مراحل متعدد شستشو و آبکشی صورت می گرفت، به همین دلیل پساب حاصل از هر فرایند مشخصات خاصی داشت. با انجام آزمایشات مختلف نظیر ‏‎ph,ts,cod‎‏ بر روی نمونه های گرفته شده، از نقاط مختلف تولید پساب، مشخصات پساب حاصل از هر فرایند به دست آمد. این مراحل در فاز ارزیابی پروژه انجام گرفت. در فاز ارزیابی، پس از جمع آوری لازم، راهکارهای مختلفی پیشنهاد گردید که از نظر اقتصادی و زیست محیطی مورد بررسی قرار گرفت. سپس هر یک از راهکارها با توجه به ارزش زیست محیطی و اقتصادی حاصل از آن اولویت بندی شد. راهکارهای زیر از اولویت بالاتری برخوردار بودند: استفاده از گلوکز در حمام رنگرزی گوگردی به منظور کاهش سولفید در پساب، غربال کردن پساب حمام رنگرزی برای جلوگیری از ورود نمک جامد به فاضلابرو، غربالگری (گزینش) مقدماتی کلیه مواد اولیه قبل از خرید و رنگرزی ‏‎r.f.t‎‏