بررسی مقایسه ای روش های نمونه برداری از شته مومی کلم (.brevicoryne brassicae l) بر روی گیاه کلزا (.brassica napus l) در منطقه اهواز

شته مومی کلم (brevicoryne brassicae l.) یکی از آفات مهم خانواده brassicaceae از جمله کلزا (brassica napus l.) است. در این تحقیق که در طی سال¬های 1387-1386 انجام گردید، روش¬های نمونه-برداری از جمعیت شته مومی کلم و تغییرات جمعیت شته¬های کلزا و دشمنان طبیعی غالب آنها در مزرعه کلزای مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اهواز مورد بررسی قرار گرفت. در بررسی روش¬های¬ نمونه¬برداری، سه روش عکس¬برداری، اندازه¬گیری میانگین طول ساقه آلوده و میانگین وزنی شته¬ با روش شمارش مستقیم در سه مرحله غنچه¬دهی، گل¬دهی و غلاف¬دهی مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد که روش¬های اندازه¬گیری میانگین طول ساقه آلوده و میانگین وزنی شته¬ در هر سه مرحله غنچه¬دهی، گل¬دهی و غلاف¬دهی با روش شمارش مستقیم، اختلاف معنی¬داری داشتند. ولی روش عکس¬برداری اختلاف معنی¬داری با روش شمارش مستقیم در طول مرحله غنچه¬دهی نداشته است. بنابراین روش عکس¬برداری با داشتن بالاترین میانگین ضریب تصحیح (0/790)، ضریب تبیین (0/9545) و دقت خالص نسبی (rnp) 51/56 به عنوان بهترین و دقیق¬ترین روش جهت نمونه¬برداری از جمعیت شته مومی¬کلم در مرحله غنچه¬دهی معرفی شد. همچنین در روش رگرسیونی رابطه بالدارهای به تله افتاده و کل شته در مزرعه، خط رگرسیون معنی¬دار بود. در بررسی تغییرات جمعیت، شته خردل lipaphis erysimi kalt. با فراوانی نسبی 79 درصد گونه غالب و شته¬های مومی کلم و سبز هلو myzus persicae sulzer به ترتیب با فراوانی نسبی 12 و 9 درصد در رده¬های بعدی قرار گرفتند.. جمعیت شته¬های خردل و سبز هلو در نیمه دوم اسفند ماه و شته مومی کلم در اواخر اسفند ماه در اوج بوده است و در نهایت در اواخر فروردین ماه با گرم شدن هوا ناپدید گردیدند. کفشدوزک coccinella septempunctata l.، مگس¬ سیرفیدepisyrphus balteatus de geer ، بالتوری chrysoperla carnea stephens و یک گونه پارازیتوئید diaeretiella rapae mclntosh از مهم¬ترین دشمنان طبیعی شته¬های کلزا بودند.