بررسی رباعی معاصر

از بدو اختراع رباعی، این قالب مورد توجه و استقبال شاعران در ادوار مختلف شعر و ادب فارسی بود. از دلائل عمده ی اقبال شاعران به این قالب، سهل ممتنع بودن،کوتاهی، نکته سنجی، تصویرسازی، خیال انگیزی، کشف، زاویه ی دید، «آنِ» شاعرانه و مهمتر از همه غافلگیری لذتبخش در پایان بندی آن است. مجموعه ی پیش رو جستاری در رباعی معاصر از نیما تا اکنون است. شکل گیری رباعی ازدیدگاه ساختاری و درون مایه ای آن، همراه با معرفی رباعی گویان برجسته ی قبل از دوره ی معاصر و ده تن از رباعی گویانی که در این پژوهش به آثار آنان پرداخته شد، برای آشنایی خوانندگان به سیر رباعی در مقدمه اختصاص یافته است. در فصل دوم، بخش اول زبان را که از مولفه های اثر گذار و هویت بخش در گستره ی بیکران آفرینش است و بدان وسیله می توان اندیشه را عینیت بخشید، از نظر گذراندیم. در این فصل، زبان را از مناظر گوناگون بررسی کردیم و هنجار گریزی هایی را که باعث برجستگی زبان شدند، واکاوی نمودیم. در بخش مضامین، که می تواند ذهنیّات و درون فرد را بیان نماید و شخصیت و هویتش را به مرحله ی ظهور برساند، به برجسته ترین آنها که مورد توجه رباعی گویان معاصر قرار گرفت، پرداخته شد. مضمونهای عمده ای چون: عشق، طنز، اعتراض، آئین و دفاع مقدس. در مبحث اعتراض به تقسیم بندی هایی دست زدیم که ریشه در اعتراض دارند. اعتراض هایی از نوع فلسفی، عرفانی، اجتماعی، سیاسی و فردی. بخش سوم، ویژگی های بلاغی صور خیال که به پرورانده شدن فرمی و صوری شعر در خدمت محتوا و مضامین کمک شایانی می کند و در بخش چهارم ویژگی های بلاغی مورد توجه و بررسی قرار گرفت. فصل سوم و پایانی این پژوهش و تحقیق به نتیجه گیری و ویژگی های رباعی معاصر از دیدگاه زبانی، مضامین و بلاغی با نگاهی بدیع در دو بخش مشترک و خاص اختصاص یافته است.