نقش اسپرمیدین، نیتروژن، کلسیم و دما بر کمیت و کیفیت پس از برداشت و سرمازدگی میوه انار

انار یک محصول نیمه گرمسیری است و در دماهای زیر 5 درجه سانتی گراد دچار سرمازدگی می شود. در این پژوهش که شامل چهار آزمایش جداگانه بود و در طول مدت چهار سال (1385تا 1388) به انجام رسید، سعی بر این بود تا با به کار بردن تیمارهای قبل و پس از برداشت، کیفیت ظاهری و ارزش تغذیه ای میوه انار رقم ملس یزدی در زمان برداشت و هم چنین در طول مدت نگهداری در انبار سرد افزایش یابد و با جلوگیری از سرمازدگی میوه ها در انبار سرد عمر پس از برداشت میوه ها طولانی تر شود. در راستای رسیدن به این اهداف از تیمارهای قبل از برداشت کلرید کلسیم با غلظت های 2 و 4 درصد و اوره با غلظت های 5/0، 1 و 2 درصد در دو مرحله تمام گل و یک ماه پس از آن و نیز از تیمارهای پس از برداشت اسپرمیدین 1 و 2 میلی مولار و کلرید کلسیم 2 و 4 درصد به دو روش غوطه وری و نفوذ تحت خلاء استفاده شد. نتایج نشان داد که محلول پاشی نیتروژن و کلریدکلسیم در هر دو زمان محلول پاشی به طور معنی داری میزان نیتروژن و کلسیم درون پوست میوه را افزایش داد. تفاوت چندانی بین دو زمان محلول پاشی مشاهده نشد اما محلول پاشی در مرحله دوم ( یک ماه پس از مرحله تمام گل) به طور معنی داری میزان کلسیم پوست میوه را نسبت به مرحله اول (تمام گل) افزایش داد. در آزمایش اول محلول پاشی اوره در هر دو مرحله به طور معنی داری طول و قطر میوه ها، میانگین وزن میوه ها، میانگین وزن آریل های یک میوه، وزن 100 آریل، میانگین وزن عصاره میوه ها، میزان آنتوسیانین، مواد جامد محلول، اسیدیته، نسبت مواد جامد محلول به اسیدیته، میزان مواد فنولی و فعالیت آنتی اکسیدانی را افزایش داد. هم چنین محلول پاشی کلریدکلسیم در مرحله اول باعث افزایش میزان اسیدیته، ویتامین c میوه ها و مواد فنولی شد. محلول پاشی کلریدکلسیم در مرحله دوم باعث افزایش میانگین وزن میوه ها شد و این محلول پاشی در هر دو مرحله باعث افزایش میزان آنتوسیانین، مواد جامد محلول و نسبت مواد جامد محلول به اسیدیته شد. هم چنین مشخص شد که در بیشتر ویژگی های اندازه گیری شده بین غلظت 2 درصد و 4 درصد کلریدکلسیم تفاوت چندانی مشاهده نشد، در حالی که اوره 2 درصد در ترکیب با کلریدکلسیم 2 درصد بهترین نتایج را در بهبود ویژگی های کمی و کیفی میوه انار در زمان برداشت در پی داشت. در آزمایش دوم تاثیر محلول پاشی های اوره و کلریدکلسیم بر ویژگی های کیفی و سرمازدگی میوه های انار در طول مدت 4 ماه نگهداری در انبار سرد با دمای °c 2 ارزیابی شد. نتایج این پژوهش نشان داد که تیمار کلرید کلسیم 4 درصد بهترین تیمار برای کاهش سرمازدگی میوه های انار می باشد. البته تفاوت چندانی بین دو مرحله محلول پاشی مشاهده نشد. تیمارهای اوره با غلظت بالاتر از 5/0 درصد میزان سرمازدگی را افزایش داد. به طور کلی به منظور بهبود ویژگی های کیفی میوه انار و جلوگیری از سرمازدگی آن ها در انبار سرد، تیمار اوره 1 درصد در ترکیب با کلرید کلسیم 4 درصد به عنوان بهترین تیمار شناسایی شد. در آزمایش سوم، تاثیر تیمارهای کلریدکلسیم و اسپرمیدین به دو روش غوطه وری و نفوذ تحت خلاء بر ویژگی های کیفی و سرمازدگی میوه های انار در انبار با دمای °c 2 مورد ارزیابی قرار گرفت. تیمارهای کلریدکلسیم و اسپرمیدین در هر دو روش باعث افزایش میزان کلسیم و پلی آمین های درون پوست میوه انار شدند، هر چند تفاوت معنی داری بین دو روش تیمار در این رابطه مشاهده نشد. تیمارهای کلریدکلسیم 2 درصد و 4 درصد و اسپرمیدین 1 و 2 میلی مولار به طور مشابهی باعث کاهش سرمازدگی و حفظ ویژگی های کیفی میوه انار در انبار سرد شدند. به طور کلی تیمار کلریدکلسیم 2 درصد در ترکیب با اسپرمیدین 2 میلی مولار به روش غوطه وری به عنوان بهترین تیمار پس از برداشت برای جلوگیری از سرمازدگی میوه های انار شناسایی شدند. تیمارهای پس از برداشت به کار رفته به روش نفوذ تحت خلاء باعث افزایش کاهش وزن میوه ها شد که به احتمال به علت فشار وارد آمده بر پوست میوه ها و کاهش انسجام سلولی پوست میوه می باشد. در آزمایش چهارم، مکانیزم آنزیمی و تغییرات اسیدهای چرب موجود در پوست میوه های تیمار شده توسط کلریدکلسیم 2 درصد در ترکیب با اسپرمیدین 2 میلی مولار در طول مدت نگهداری در انبار سرد مورد ارزیابی قرار گرفت. تیمار مورد استفاده به دو روش غوطه وری و نفوذ تحت خلاء باعث کاهش میزان پراکسیداسیون لیپیدها و تولید mda شد. فعالیت آنزیم های کاتالاز و سوپراکسید دیسموتاز در طول مدت نگهداری در انبار سرد در میوه های تیمار شده بیشتر از میوه های شاهد بود، در حالی که فعالیت آنزیم پراکسیداز در میوه های شاهد بالاتر بود. نسبت اسیدهای چرب غیر اشباع به اشباع در میوه های تیمار شده به روش غوطه وری در تمام مراحل نمونه برداری نسبت اسیدهای چرب غیر اشباع به اشباع بالاتر از میوه های تیمار شده به روش نفوذ تحت خلاء و میوه های شاهد بود. این نتایج نیز دلیل دیگری بر مزیت تیمار به روش غوطه وری نسبت به روش نفوذ تحت خلاء می باشد.