بررسی دینامیک پیشرفت پروژه های پتروشیمی با استفاده از روش دینامیک های سیستم

تجارب اخیر در روند شکل گیری و نحوه انجام پروژه های پتروشیمی، موید وجود عوامل متعددی است که در مسیر پیشرفت این پروژه ها، اثرات قابل توجهی دارند. پروژه های پتروشیمی به لحاظ راهبردی از جمله پروژه-های با اهمیت بالا در کشور، محسوب می شوند و به دلیل ابعاد گسترده ای که در زمینه طراحی، ساخت و تدارکات دارند، هزینه اجرایی زیادی را به خود اختصاص می دهند. از آنجا که هزینه ها ی ناشی از بروز تاخیر در روند اجرایی پروژه ها ی پتروشیمی و عدم النفع ناشی از تاخیر در اتمام به موقع و بهره برداری از آن ها رقم بسیار قابل توجهی است، پیروی از برنامه زمان بندی مدون پروژه بسیار ضروری می نماید . و با توجه به اینکه تاخیر در پروژه ها ی پتروشیمی به یک جزء لاینفک تبدیل گردیده است و در موارد متعددی از مرز 100% نیز فراتر رفته، کاهش زمان تاخیر و بهبود روند پیشرفت پروژه ها علاوه بر کاهش هزینه ها ی تاخیر، بواسطه تسریع در بهره برداری، موجب سوددهی سریعتر طرح ها ی پتروشیمی و کاهش هزینه ها می گردد. تا کنون، تحقیقات نسبتاً گسترده ای بر مسئله تاخیر انجام شده است. رویکرد تمامی منابع به مساله فوق، رویکرد علت و معلولی بوده که در سطح پروژه به بررسی دلایل تاخیر پرداخته اند و دستاوردهای آن ها ارائه لیستی از علل تاخیر و در برخی موارد ارائه راهکارهای فنی و مدیریتی به منظور برطرف کردن علل مذکور می باشد. با وجود تحقیقات انجام شده در فازهای مختلف اجرای پروژه، تا کنون تحقیقی در حوزه دینامیک پیشرفت پروژه ها ی پتروشیمی صورت نگرفته است که با دید کلان به مساله بنگرد، متغیرهای اثرگذار در این حیطه را تحلیل نماید و سیاست ها ی محتمل را بررسی کند. در این پژوهش که با هدف تحلیل دینامیکی پیشرفت پروژه های پتروشیمی انجام گردیده است، سعی شده است که این خلاء تا حدودی جبران گردد. بدین منظور در گام نخست، مجموعه ای از 42 پروژه پتروشیمی در قالب یک سیستم واحد مورد ارزیابی قرار گرفت. بررسی مستندات موجود و مصاحبه با مدیران و دست اندرکاران اجرای پروژه ها ی پتروشیمی، بعنوان گام بعدی در مسیر انجام این پژوهش، مورد توجه قرار گرفت. در ادامه، سناریوی تاخیر با تکیه بر نتایج حاصل از مصاحبه ها و با تمرکز بر بحث منابع انسانی، بعنوان مکانیزمی که منجر به بروز تاخیر قابل توجه در پروژه های پتروشیمی شد مطرح گردید. سپس، نمودار علت و معلولی مساله بر پایه سناریوی تاخیر، مطالعات میدانی و مرور ادبیات و با رویکرد روش دینامیک های سیستم تدوین گردید و نمودار جریان مربوط به آن در نرم افزار vensim مدل شد. پس از کنترل و صحت سنجی مدل، رفتار متغیرهای مدل و میزان تاثیر برخی از متغیرها بر متغیر درصد تاخیر سالانه مورد بحث قرار گرفت و در نهایت پیشنهادهایی جهت کاهش میزان متوسط تاخیر پروژه های پتروشیمی ارائه گردید. در بخش پایانی، دو راهکار اصلی که شرکت ملی صنایع پتروشیمی برای کنترل تاخیر و حل بخش زیادی از مشکلات می تواند به کار گیرد، بررسی می شود و اثرات هر یک از این راهکار ها بر نحوه تغییر درصد تاخیر پروژه ها تحلیل می شود.