جداسازی و شناسایی بیوشیمیایی و مولکولی باکتریهای پروبیوتیک از محصولات لبنی سنتی مناطق هریس و سراب

پروبیوتیک ها مکمل غذایی از میکروارگانیسم های زنده ای هستند که وقتی در مقادیر مناسب در دستگاه گوارشی وجود داشته باشند، تاثیرات سودمندی بر میزبان برجای می گذارند. از میان باکتریها، باکتریهای اسید لاکتیک، متدوالترین نوع باکتریهایی هستند که به عنوان پروبیوتیک معرفی شده اند. این باکتری ها در محصولات لبنی وجود داشته و در طول مراحل تخمیر، اسید لاکتیک تولید می کنند. همچنین این باکتریها دارای فعالیت پروتئولیتیکی بوده و نقش مهمی در تولید ترکیبات معطر داخل محصولات لبنی و سوبستراهای آنتی بیوتیکی دارند و به همین دلیل محصولات لبنی سنتی از بو وعطر خوبی برخوردار می باشند. با توجه به گسترش فزاینده محصولات لبنی صنعتی بجای محصولات سنتی امکان از دست دادن بسیاری از باکتری های پروبیوتیک وجود دارد بنابراین ضروری است این باکتریها را از منابع سنتی جداسازی و شناسایی نموده و در تولید محصولات لبنی استفاده نمود. شهرستان هریس و سراب یکی از مناطقی می باشند که هنوز بسیاری از محصولات لبنی بصورت سنتی در این شهرستان ها تولید می شوند و محصولات لبنی این مناطق ممکن است دارای باکتری های پروبیوتیک فراوانی باشند بنابراین هدف از این پروژه، جداسازی و شناسایی باکتریهای پروبیوتیک از فلور موجود در ماست و پنیر سنتی مناطق هریس و سراب می باشد. برای رسیدن به این هدف، باکتری های اسید لاکتیک توسط روشهای فنوتیپی( مورفولوژی سلولی، رنگ آمیزی گرم، تست های بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی) جداسازی شدند و پتانسیل پروبیوتیکی آنها ( مقاومت به اسید معده ، نمک های صفراوی و ...) مورد ارزیابی قرار گرفت. سپس برای شناسایی دقیق تر با جفت آغازگر های اختصاصی، ژن 16s rrna باکتری های لاکتوباسیلوس و انتروکوکسی تکثیر داده شده و با استفاده از آنزیم های برشی و مقایسات بیوانفورماتیک تاحدودی تنوع گونه ای باکتری های جداسازی شده مشخص شد. برای شناسایی دقیق تر، قطعات تکثیر یافته در طی واکنش زنجیره ای پلی مراز با استفاده از وکتور ptz57r/t کلون شده و برای توالی یابی ارسال شدند. توالی های بدست آمده با داده های ثبت شده در ncbi مقایسه شده وگونه های جداسازی شده دارای پتانسیل پروبیوتیکی بطور دقیق تر مشخص شدند. همچنین استفاده از تکنیک rapd تنوع داخل گونه های مشخص شده بررسی شد. در پایان تحقیق، 15 سویه لاکتوباسیلوس و 16 سویه انتروکوکوس بعنوان فلور میکروبی طبیعی دارای پتانسیل پروبیوتیکی در محصولات لبنی مناطق هریس و سراب گزارش شدند که کیفیت محصولات لبنی این مناطق را تامین می نمایند و می توان از این سویه ها در محصولات لبنی تولید شده در صنعت استفاده نمود.