بررسی روابط سیاسی ایران و آمریکا در دوره ی نخست وزیری دکتر مصدق (م1953- 1951/ش 1332- 1330)

در تاریخ معاصر ایران سالهای 1332- 1330 ش/ 1953- 1951م به دلایل متعدد از اهمیت بسزایی برخوردار است. فضای نسبتاً باز سیاسی، فعالیت آزاد مطبوعاتی، رقابت آزاد میان احزاب و گروهها، برخی از ویژگیهای سیاسی ایران در این دوره است. یکی دیگر از جنبه های مهم دوره ی مزبور جنبش ملت ایران برای ملی ساختن نفت و واکنش دو دولت انگلیس و امریکا در قبال آن است. در طی دوره ی فوق، ایالات متحده ی امریکا هم به جهت موقعیت سوق الجیشی و هم به جهت وجود منابع غنی نفت مترصد حضور گسترده در ایران بود. این کشور اوج گیری مناقشه ی نفتی ایران و انگلیس را غنیمت شمرده و فرصت طلبانه در بعضی مواقع از مواضع ایران در دستیابی به حقوق خویش دفاع کرد اما هنگامی که انگلیسی ها حاضر شدند منافع نفت ایران را با امریکا براساس توازن منافع تقسیم نمایند، امریکایی ها نظرات انگلیسی ها را پذیرفتند و عملاً برای اجرای طرح انگلستان، یعنی کودتا، دست به کار شدند به گونه ای که در تحقق کودتای 28 مرداد نقش اول را ایفا نمودند.