بررسی تغییرات کاربری اراضی محدوده تالاب قوری گل با پردازش تصاویر ماهواره ای

کاربری اراضی شامل انواع بهره برداری از زمین به منظور رفع نیاز های گوناگون انسان است. اطلاع از نسبت کاربری ها در یک محیط طبیعی و نحوه تغییرات آن در گذر زمان یکی از مهم ترین موارد در برنامه ریزی زیست محیطی است. با اطلاع از نسبت تغییرات کاربری ها در گذر زمان می توان تغییرات آتی را پیش بینی نموده و اقدامات مقتضی را انجام داد. در حال حاضر تکنولوژی سنجش از دور بهترین وسیله برای پایش تغییرات محیطی و استخراج کاربری اراضی بوده که بیشترین سرعت و دقت را دارد. با استفاده از داده-های چند زمانه سنجش از دور با کمترین زمان و هزینه می توان نسبت به استخراج کاربری های اراضی اقدام نموده و سپس با مقایسه آن در دوره های زمانی مختلف نسبت تغییرات را ارزیابی نمود. محدودیت منابع زیست محیطی و لزوم استفاده بهینه و متناسب از ظرفیت های این منابع ضرورت بهره گیری مدیریت صحیح و هوشمند در راستای استفاده پایدار از منابع را به خوبی نشان می دهد.در این پژوهش سعی بر آن است تالاب قوری گل که یکی از منابع زیست محیطی بسیار مهم استان آذربایجان شرقی است مورد بررسی قرار گیرد. تالاب قوری گل در 18کیلومتری شمال غربی بستان آباد و حدود 45کیلومتری جنوب شرقی شهرستان تبریز قرار دارد. این تالاب آب شیرین که ارتفاع آن از سطح دریای آزاد 1890متر می باشد،. سطح دریاچه درحدود 120 هکتار بوده و مختصات جغرافیایی آن 46 درجه و 42دقیقه تا 46 درجه و 44دقیقه طول شرقی و 37دقیقه و 55درجه تا 37دقیقه و 56درجه عرض شمالی است. آب این دریاچه بیشتر از رودها و آبراهه ‎های فصلی و سیلابی و به مقدار کمتر از طریق چشمه های زیرسطحی تأمین می‎شود.این تالاب در سال 1354 به عنوان تالاب بین المللی و در سال 1373 جزء مناطق شکار ممنوع به ثبت رسیده است. هدف اصلی مطالعه جاری بدست آوردن اثرات سوء تغییر کاربری در این منطقه زیست محیطی می باشد. بدین منظور پس از اعمال مرحله پیش پردازش بر روی هر تصویر، ابتدا کاربری اراضی برای تصاویر مورد استفاده با الگوریتم حداکثر احتمال استخراج گردید، در گام بعدی نسبت به کشف تغییرات به روش پس از طبقه بندی در طی سه دوره اقدام شده و در نهایت با اعمال شاخص زیان باری میزان اثرات مخرب تغییر کاربری اراضی برآورد شد. پس از طی این مراحل این نتیجه حاصل گردید که در طی دوره مطالعاتی در محدوده مورد مطالعه کاربری اراضی به شدت تغییر یافته و دارای اثرات سوء بر روی محیط زیست منطقه می باشد که در این میان کاربری زراعت آبی از سایر کاربری ها زیان باری بیشتری داشته است.