بررسی عوامل موثر بر توسعه بیوتکنولوِژی در بخش کشاورزی از دیدگاه متخصصان بیوتکنولوِژی استان تهران

هدف از انجام این تحقیق بررسی عوامل موثر بر توسعه بیوتکنولوژی در بخش کشاورزی بود. جامعه آماری مورد مطالعه، متخصصان بیوتکنولوژی استان تهران بودند که به روش سرشماری مورد مطالعه قرار گرفتند (97n=) در نهایت 85 پرسشنامه جمع آوری شد و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. روش تحقیق توصیفی ـ همبستگی بود که به روش پیمایشی انجام شد. ابزار تحقیق پرسشنامه بود که روایی ظاهری و محتوایی آن توسط پانلی از متخصصان ترویج و آموزش کشاورزی و بیوتکنولوژی کشاورزی در دانشگاه های تربیت مدرس، تهران و پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی کرج مورد تایید قرار گرفت. برای تعیین پایایی ابزار تحقیق، آزمون مقدماتی pilot test در بین 30 نفر از متخصصان علوم زیستی استان زنجان انجام گرفت و مقدار آلفای کرونباخ با استفاده از نرم افزار spss نسخه 16 بین 93/0- 73/0 محاسبه شد. نتایج آمار توصیفی نشان داد که دیدگاه بیش از نیمی از متخصصان (6/57درصد) نسبت به توسعه بیوتکنولوژی کشاورزی در سطح مساعد قرار داشت و از نظر میزان اهمیت تاثیرگذاری، عوامل آموزش و پژوهش، دولت و سیاستگذاری، خصوصی سازی و سرمایه گذاری و مدیریتی در رتبه-های اول تا چهارم قرار گرفتند. نتایج آمار استنباطی نشان داد که محل اخذ دکتری و رشته تحصیلی متخصصان بر روی دیدگاه آنها نسبت به توسعه بیوتکنولوژی کشاورزی تاثیر داشت به طوریکه متخصصانی که خارج از کشور مدرک خود را کسب نموده اند نسبت به آنهایی که در داخل کسب نموده اند از دیدگاه مطلوب تری برخوردار بودند همچنین متخصصانی که رشته آنها بیوتکنولوژی و سایر رشته های مرتبط بود نسبت به متخصصانی که رشته تحصیلی اصلاح نباتات داشتند از دیدگاه مطلوب تری برخوردار بودند. نتایج بدست آمده از همبستگی نشان داد که متغیرهای سن، سابقه مدیریتی، موانع و مشکلات با متغیر دیدگاه متخصصان همبستگی مثبت و معنی داری در سطح پنج درصد داشتند و متغیرهای سابقه اشتغال، خصوصی سازی و سرمایه گذاری، زیر ساختی و امکانات با متغیر دیدگاه متخصصان همبستگی مثبت و معنی داری در سطح یک درصد داشتند. نتایج رگرسیون چندگانه به روش گام به گام نشان داد که متغیرهای سابقه اشتغال و عوامل زیر ساختی ـ امکانات 40درصد از واریانس متغیر وابسته (دیدگاه متخصصان نسبت به توسعه بیوتکنولوژی در بخش کشاورزی) را تبیین نمودند. نتایج تحلیل عاملی مشکلات و موانع توسعه بیوتکنولوژی کشاورزی نشان داد که متغیرهای مشکلات اداری (12/29درصد)، ترویج و اطلاع رسانی (88/23درصد)، آموزشی (06/14درصد) و قانونی ـ حقوقی (53/10درصد) در حدود 6/77درصد از تغییرات مشکلات و موانع توسعه بیوتکنولوژی کشاورزی را تبیین نمودند. کلمات کلیدی: توسعه بیوتکنولوژی، عوامل موثر، بخش کشاورزی ، متخصصان بیوتکنولوژی، دیدگاه