یررسی " فضاهای ذهنی " در زبان فارسی

از زمان مطرح شدن معنی‎شناسی شناختی به عنوان یکی از نگرش‏های جدید در تبیین زبان و مطالعه‏ی آن، بسیاری از زبان‏شناسانی که در این حوزه قلم زده‏اند، به دنبال آن بوده‏اند تا بر مبنای نگرشی جدید، به بیان و توجیه نکاتی بپردارند که بررسی آنها در زبان‏شناسیِ پیش از آنان، سابقه‏ای طولانی داشته است. فوکونیه که از پیشگامان معنی‏شناسان شناختی به حساب می‏آید در نوشته‏های متعدد خود سعی بر آن دارد تا با کمک یکی از مهم‏ترین نکات معرفی شده در معنی‏شناسی شناختی؛ یعنی فضاهای ذهنی به بررسی و تحلیل مواردی بپردازد که پیش‏تر از سوی معنی‏شناسان و منطق‏دانان مطرح شدند. وی به دنبال آن است تا ثابت کند به کمک فضاهای ذهنی می‏توان سه نکته‏ی عمده‏ی "تناقض"،"شفافیت و تیرگی"، و "پیش‏انگاری" را به شکلی ساده تبیین کرد. در اصل فوکونیه به دنبال آن است تا ثابت کند مساله‏ی فضاهای ذهنی و طرح آن در معنی‏شناسی شناختی تا چه اندازه کارامد می نماید. به عبارت دیگر، فوکونیه بر این باور است تبیین این نکات از طریق "فضاهای ذهنی" به مراتب قطعی‏تر از آنچه تاکنون درباره‏ی آنها گفته شده است، امکان تبیین می‏یابند. در رساله‏ی حاضر نگارنده پس از معرفی دیدگاه فوکونیه به محک دیدگاه وی درباره‏ی تناقض، شفافیت و تیرگی و پیش‏انگاری که پیش از او مطرح شده‏اند ، پرداخته است. در بخش تحلیل داده‏ها، نگارنده به کمک نمونه‏های متعددی از زبان فارسی سعی بر آن داشت تا نشان دهد دیدگاه فوکونیه و نگاه وی به صورت سیاه و سفید به فضاهای ذهنی نمی‏تواند در سه نکته‏ی مورد نظر او کارایی مطلق داشته باشد. به بیان دیگر، آنچه فوکونیه تحت عنوان "فضاهای ذهنی" مطرح می‏کند، جامع و مانع نیست.