تاریخ نگاری محلی در عهد قراخطائیان کرمان

چکیده تاریخ نگاری محلی، سومین گونه مشهور تاریخ نگاری پس از تواریخ سلسله ای و عمومی است این شکل از تاریخ نگاری در نیمه اول قرن سوم هجری قمری و بیشتر برای تعیین نوع تسخیر ممالک توسط مسلمانان و تعیین وضع خراج این مناطق آغاز گشت. از این زمان به بعد به تناسب، هر ایالت و شهری به فراخور اوضاع سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کم و بیش دارای یک یا دو یا بیشتر تاریخ محلی است. در عهد ایلخانان این شکل از تاریخ نگاری به مانند دیگر اشکال تاریخ نگاری روبه رشد نهاد. ایالت کرمان که در حد فاصل فارس و خراسان قرار گرفته بود، از تاریخ نگاری محلی نسبتاً غنی ای برخوردار بود، چنانچه تاریخ نگاری محلی آن را با سایر ایالات مقایسه نمائیم پس از خراسان و ایالات ساحلی دریای مازندران از جایگاه قابل قبولی برخوردار است. مشهورترین مورخ محلی آن سامان افضل الدین کرمانی (متوفای اوایل قرن هفتم هجری) است با تألیف سه اثر، نخستین تاریخ نگاری های محلی این ایالت را رقم زد. مولفی ناشناس در سال 690 هـ .ق تاریخ قراختائیان کرمان را نگاشت. نسائم الاسحار من لطائم الاخبار اثری دیگر از ناصرالدین منشی است، در سال 725 هـ .ق در شرح احوالات وزیران تألیف گردید.