زمین شناسی، آنالیز رخساره، ژئوشیمی و ژنز کانسارهای فلوریت (سرب- باریم) کمرمهدی در سازند شتری، جنوب غرب طبس

کانسارهای فلوریت کمرمهدی در 100 کیلومتری جنوب غرب شهرستان طبس، در بلوک طبس و در پهنه ایران مرکزی واقع گردیده است. این کانسار از 5 پیکره معدنی چینه کران (stratabound) تشکیل شده که همه آنها در سنگ های کربناته سازند شتری قرار دارند. قدیمی ترین واحد سنگی منطقه، سنگ های دولومیتی سازند شتری مربوط به تریاس میانی است که در هسته تاقدیس کمرمهدی رخنمون دارند. امتداد چین خوردگی های منطقه تقریباً شمالی- جنوبی است و گسل های نرمال شرقی- غربی عمود بر محور چین خوردگی در تاقدیس کمرمهدی جابجایی هایی را موجب شده اند. بر اساس مشاهدات صحرایی و میکروسکوپی، سه نوع کانه زایی در منطقه معدنی کمرمهدی مشاهده می شود که عبارتند از: 1- کانه زایی دیاژنز اولیه: در این کانه زایی که در رخساره های پهنه جزر و مدی (رخساره فنسترال دولومادستون و دولومادستون استروماتولیتی) قرار گرفته، فلوریت، باریت، کلسیت و گالن به صورت لامینه و دانه پراکنده و در تخلخل های فنسترال این رخساره های رسوبی دیده می شود. 2- کانه زایی دیاژنز تأخیری: در این کانه زایی که در واحد دولواسپاریت سازند شتری رخ داده است، فلوریت، باریت، گالن و کلسیت به صورت شکافه پرکن و رگه-رگچه ای، فضاهای خالی در این واحد رسوبی را پر کرده است. 3- کانه زایی رگه ای هم روند با گسل های نرمال: در این کانه زایی که در گسل های نرمال شرقی- غربی موجود در تاقدیس کمرمهدی و به صورت استراتاباند در سازند شتری رخ داده است، فلوریت، باریت، گالن، کوارتز و کلسیت به صورت پرکننده فضاهای خالی در امتداد این گسلهای نرمال مشاهده می شود. مطالعات ژئوشیمیایی در 2 ستون چینه شناسی، در منطقه معدنی و دور از منطقه معدنی بر روی سازند شتری، حاکی از وجود یک افق کانه دار در منطقه معدنی است، که این افق کانه دار منطبق بر کانه زایی دیاژنز اولیه بوده و در رخساره های پهنه جزر و مدی قرار گرفته است. این مطالعات نشان می دهد که واحدهای دولواسپاریتی واجد کانه زایی دیاژنز تأخیری فاقد آنومالی های شاخص فلوئور، باریم و سرب می باشد که حاکی از تهی شدگی این واحد های رسوبی از عناصر فوق در طی دیاژنز است. مطالعه سیالات درگیر بر روی فلوریت های کانه زایی دیاژنز تأخیری و رگه ای در منطقه معدنی نشان از درجه شوری و دمای همگن شدن بالا در فلوریت های کانه زایی دیاژنز تأخیری (درجه شوری 15 تا 26 درصد وزنی nacl و دمای همگن شدن 150 تا 270 درجه سانتی گراد) نسبت به کانه زایی رگه ای فلوریت (درجه شوری 4/3 تا 2/20 درصد وزنی nacl و دمای همگن شدن 140 تا 237 درجه سانتی گراد) دارد. این مطالعه نشان می دهد که سیالات هیدروترمالی مرتبط با توده آذرین، به عنوان سیالات مسئول کانه زایی نوع اپی ژنتیک پس از تشکیل سازند شتری، نمی توانسته اند نقشی در کانه زایی داشته باشند، چرا که اگر فرآیندهای هیدروترمال مرتبط با توده آذرین به صورت اپی ژنتیک عمل کرده باشند، طبعاً بایستی دمای همگن شدن نوع رگه ای بسیار بالاتر از نوع دیاژنتیک فلوریت - که به صورت شکافه پرکن در سازند شتری برونزد دارند - باشد. مطالعات ژئوشیمیایی عناصر اصلی، عناصر فرعی و عناصر نادر خاکی بر روی کانه زایی مختلف فلوریت در منطقه معدنی کمرمهدی حاکی از آن است که: الف- حضور مقادیر زیاد mgo در فلوریت های منطقه معدنی احتمالاً نشان می دهد که فرآیند دولومیتی شدن تأ.....