داستان امیرارسلان به منزله متن گذار از قصّه سنتی (رمانس) به عصر رمان

این رساله درباره قصه امیرارسلان است که در اصطلاح رمانس عامیانه خوانده می شود و اساسی ترین موضوعی که در آن جستجو می شود نشانه های ماهیت انتقالی این اثر و متعلق بودن آن به ژانر دوره گذار از قصه سنتی به عصر رمان و عوامل بینامتنی و پیرامتنی آن است. به این منظور پس از تبیین مسئله تحقیق در فصل نخست، در فصل دوم به تعریف و تحدید مبانی نظری و مفاهیم کلیدی آن یعنی ژانر رمانس، دوره گذار و عصر رمان پرداخته شده است. فصل سوم، پیکره اصلی تحقیق را دربر دارد که در طی آن چهار حوزه مختلف، مسائل مربوط به امیرارسلان بررسی می شود: در نخستین قسمت که زمینه های تکوین این اثر بررسی شده است، توصیفی از وضعیت نقالی و ادبیات داستانی در جامعه ایرانی عصر ناصرالدین شاه ارائه شده و پس از آن به ترسیم فضای فرهنگی دربار ناصری پرداخته شده است و پس از آن بعضی نشانه های تناسب متن با روزگار خلق اثر نشان داده شده است و در آخر از این نظر که دربار ناصری، محملی بوده است برای گذر از رمانس به عصر رمان، دفاع شده است. در بخش دوم منابع موثر بر متن بررسی و در پنج گروه دسته بندی شده است: تأثیر سنت نقالی، ادب عامیانه، بعضی نمونه های مشخص از رمانس ها، ادب رسمی کهن و آثار و جریان های پیشروِ هم عصر مولف؛ که در این میان، تأثیر این گروه آخر موجب ظهور بعضی نشانه های رمانی در امیرارسلان شده است. در بخش سوم با عنوان نقش تاریخی- ادبی متن، توصیفی از وضعیت امیرارسلان نسبت به دیگر آثار هم گروهش در میزان جذب مخاطب و علل آن ارائه شده است. بخش چهارم بر خود متن متمرکز است. مسائلی مانند نحوه پیدایش متن و مسأله دوگانگی خالق اثر و نویسنده آن، ماهیت و ویژگی های رمانسی متن، گزاره های قالبی به عنوان نشانه برجسته شفاهی بنیادبودن متن، نشانه های رمان وارگی، مقایسه سبکی نثر امیرارسلان با ملک جمشید، اثر دیگر نقیب الممالک، ساختار مکان زمانمندی متن، بعضی نشانه های انسجام در پیرنگ و نهایتاً نشانه های سرگردانی بین واقع گرایی و تخیل رمانتیک در متن بررسی شده است. در فصل چهارم نیز خلاصه ای از نتایج به دست آمده ارائه شده است.