گسترش فناوری های اطلاعات و ارتباطات و تحول پدیده امنیت

یکی از متغیرهای قوام بخش پدیده امنیت، فناوری است که در بسیاری از تحلیل ها در مورد امنیت به حاشیه رانده شده یا مغفول مانده است. این کم توجهی به ویژه در دو دهه اخیر، که فناوری های اطلاعات و ارتباطات به طور شتابنده ای گسترش یافتند، بیش از هر زمان دیگری نمود یافت. تأثیرگذاری گسترش فناوری های اطلاعات و ارتباطات بر تحول پدیده امنیت در عرصه سیاست جهانی از سه منظر درخور بررسی است: پویش کنشگران؛ پویش منازعات؛ و پویش تهدیدها. پویش کنشگران به عنوان مهم ترین و اساسی ترین مولفه قوام بخش امنیت به شیوه های گوناگون از گسترش فناوری های اطلاعات و ارتباطات تأثیر می پذیرد. تأثیرپذیری پویش کنشگران از این روند در یک بعد در افزایش شمار و گونه های کنشگران تبلور می یابد. فناوری های اطلاعات و ارتباطات با گسترش خود از اویل دهه1990میلادی به صورت یکی از منابع تولید کنشگران پرشمار وپرتنوع در عرصه امنیت جهانی در آمده اند. تأثیرپذیری پویش کنشگران از گسترش فناوری های اطلاعات و ارتباطات به پویش جنگ و منازعات نیز کشیده شده است. مهم ترین تأثیری که گسترش فناوری های اطلاعات و ارتباطات بر پویش جنگ و منازعات نهاده است، تحول بخشی به محیط راهبردی منازعات است. در این محیط راهبردی نوظهور، ترکیب افزایش سرعت، توانمندی و انعطاف پذیریِ گردش اطلاعات، همراه با افزایش دسترسی به انواع اطلاعات موجب می گردد کنترل ورود و خروج اطلاعات به وسیله دولت ها دشوار شود؛ در چنین محیط تحول یافته ای، تهدید نیز پیچیده، چند بعدی و نا محسوس است. از این رو، عاملان یا کارگزاران تهدید، ابزار تهدید و اهداف تهدید تحول می یابند. دولت ها دیگر تنها کارگزاران تهدید در عرصه امنیتی جهانی نیستند، بلکه فناوری های اطلاعات و ارتباطات ظرفیت تهدیدآفرینی در گستره جهانی و ایجاد ناامنی در سطوح ملی و بین المللی را برای کنشگران غیر دولتی فراهم می کنند. علاوه بر این، ابزار تهدید از ابزارهای نظامی، زور و اجبار به سمت بهره گیری از ابزارهای نرم که بیشتر مبتنی بر فناوری های اطلاعات و ارتباطات هستند، تغییر می یابد.