بررسی تنوع ژنتیکی و کاریولوژیکی بعضی از جمعیتهای جنس اروشیا سراتوئیدز در ایران

جنس eurotia ceratoides(l.)c.a.mey از خانواده chenopodiaceae و زیر خانواده cyclolobe یکی از گیاهان مهم مرتعی و از گونه های بومی ایران است که بطور کلی نمونه های ایران قابل تفکیک به دو زیر گونه tragacan thoides و ceratoides هستند که زیر گونه اخیر شامل دو واریته ceratoides و latifolia است که در اندازه و شکل برگ کمی متفاوت اند، این گونه از گیاهان خوش خوراک مراتع استپی و نیمه استپی است. این جنس بدلیل نقش خاصی که در حفظ خاک مراتع دارد از طرفی بعلت مقاومت آن در شرایط سخت و کم آب از اهمیت ویژه ای در طرح های احیاء و اصلاح مراتع برخوردار است، ضمنا خوش خوراک بودن و درصد بالای پروتئین اروشیا در افزایش حجمی پشم و افزایش وزنی گوشت گوسفندان بسیار موثر و مناسب است. در این تحقیق به بررسی چند جمعیت از گونه سراتوئیدس در ایران از لحاظ سیتوژنتیکی و الکتروفورزی پرداخته شده است. در بررسی کاریولوژیکی بذر شش جمعیت از گونه فوق مورد کشت و آنالیز میکروسکوپی قرار گرفته است که با نرم افزار micromeasure و اندازه گیری پارامترهای سیتوژنتیکی نظیر طول بازوی بلند(la) ، طول بازوی کوتاه(sa) و طول کل(tl) به اختلاف معنی دار در چهار صفت tl، la، sa و 2a (شاخص متقارن بودن بین کروموزومی) دست یافتیم. در تجزیه کلاستر شش جمعیت مورد بررسی در سه کلاستر قرار گرفتند، بطوریکه جمعیت های 8220 و 12446 در یک کلاس، جمعیت های 17786 و 19909 در کلاس دیگر و جمعیت های 28030 و خراسان نیز کلاس سوم را به خود اختصاص دادند. لازم بذکر است نتایج حاصل از تجزیه کلاستر، دیاگرام پراکنش جمعیت را براساس دو مولفه اصلی اول و دوم تائید می نماید. با استفاده از الکتروفورز (sds- page)، تنوع پروتئین های ذخیره در برگ در چهار واریته مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه کلاستر نشان داد که بیشترین فاصله ژنتیکی برابر 1500/0 بین دو جمعیت 12446 و 28030 می باشد و کمترین فاصله ژنتیکی برابر 0222/0 بین دو جمعیت خراسان و 8220 است. دیاگرام حاصل از پراکنش جمعیت ها نشان داد براساس دو مولفه اصلی اول و دوم جمعیت های مورد بررسی در دو گروه متفاوت قرار گرفتند.