بررسی نظریه شیوه تولید اسیائی در گذر از قاجار به پهلوی اول

چکیده : نظریه ی شیوه ی تولید آسیایی ، اولین بار توسط مارکس و سپس در تأیید نظریات او ، در آثار انگلس مطرح شد . این نظریه علاوه بر شیوه تولید ، به بحث درباره ی ماهیت دولت در جوامع آسیایی می پردازد . در این پژوهش ، وجه تولید آسیایی و نظریات پیرامون آن در توسعه نیافتگی ایران ، مورد بحث و بررسی قرار می گیرند . مهمترین نظ the asian production theory was first introduced by marx and then was supported and introduced by angles in his works. in addition to production manner , this theory discusses the essence of government in asian societies. in this study the asian production dimension and related theories about the underdevelopment of iran will be discussed. the most important theories are introduced within the frameworks of traditional marxism and marxism based on asian production theory .traditional marxism , after proving the existence of slave-owning and feudalism in asian societies, disagrees with the asian production manner .although both groups adopt marxism as the basis of their theories , they disagree , at the second level, on the theory of historical development of societies .marks believed the passage of societies from common first phase to classical stage and then to the final common stage . from mark’s point of view the second stage in europe consisted of slave-owning , feudalism and capitalism. the analysis of the asian production theory in ghajar era convinces us to affirm mark’s view. accordingly we can claim that the tyrannical essence of eastern governments, the amalgamation of production methods and the existence of sparse and hostile governments were the major obstacles preventing capitalism to grow in iran during ghajarie era. key words : asian production manner-eastern tyranny– underdevelopment- sparse and hostile societies - mashrouteh revolution ریه ها ، به طور عمده در دو قالب مارکسیسم سنتی و مارکسیم شیوه تولید آسیایی طرح شده است . مارکسیت های سنتی ، به دنبال اثبات وجود دوره های برده داری و فئودالیسم در تاریخ جوامع آسیایی ، به مخالفت با شیوه تولید آسیایی پرداخته اند . اگر چه هر دو گروه ، دیدگاه مارکس را مبنای نظریه های خود قرار داده اند و اختلاف آنها در مرحله ی دوم ، نظریه ی تکامل تاریخی جوامع است . مارکس معتقد به عبور جوامع از مرحله ی اشتراکی اولیه به مرحله ی طبقاتی و پس از آن ورود به مرحله اشتراکی نهایی است . مرحله ی دوم از نظر مارکس ، در اروپا شامل دوره های برده داری ، فئودالیسم و سرمایه داری می باشد . تحلیل نظریه ی شیوه تولید آسیایی در عصر قاجار ، ما را به تأیید دیدگاه مارکس وادار می کند . بر این اساس می توان گفت که ماهیت استبدادی دولت در جوامع شرقی ، ادغام شیوه های تولید و وجود جوامع پراکنده و متخاصم از موانع اساسی رشد سرمایه داری در ایران عصر قاجار می باشند . کلید واژه : شیوه تولید آسیایی ، استبداد شرقی ، توسعه نیافتگی ، جوامع پراکنده و متخاصم ، انقلاب مشروطه