زمان بندی چندهدفه پرستاران بر پایه ترجیحات ماهانه

بیمارستان ها و مراکز بهداشتی سازمان هایی هستند که امکان انباشتگی تقاضا در آنها وجود ندارد و مراجعات بیماران باید در سریع ترین زمان ممکن پاسخ داده شود. این مراکز بیست و چهار ساعت در روز و هفت روز در هفته، بدون هیچ تعطیلی کار می کنند. چنین شرایطی بر روند زندگی پرستاران تاثیر می گذارد و با ایجاد کم خوابی و خستگی در آنان، کارایی آنها را کاهش می دهد. تعیین شیفت های کاری مناسب می تواند گامی اساسی در جهت کاهش این مشکلات و افزایش کارایی و روحیه پرستاران باشد. زمان بندی پرستاران شامل ایجاد یک جدول زمانی کار است که شیفت های کاری و تعطیل هر پرستار را در طول دوره ی برنامه ریزی مشخص می کند. در ایجاد زمان بندی محدودیت هایی مانند تقاضا برای پرستاران در هر شیفت کاری، قوانین کار، سیاست های بیمارستان و ترجیحات پرستاران در نظر گرفته می شود. این فرآیند معمولا به صورت دستی انجام می گیرد و یک تا دو روز از زمان یک سرپرستار خبره صرف انجام آن می شود. هدف از انجام این پژوهش ارائه مدل زمان بندی است که بتواند با توجه به قوانین و سیاست های بیمارستان، سطح رضایت و کارایی پرستاران را بیشینه کند. در پایان نامه حاضر، مسئله زمان بندی پرستاران بر اساس شرایط موجود در بیمارستان های ایران تعریف و به صورت برنامه ریزی ریاضی چند هدفه درجه دو فرموله شده است. ترکیب دو روش الفبایی (lexicograph) و مجموع وزنی (weighted sum method) به عنوان روش حلی برای مدل ارائه شده، در نظر گرفته شده است. به منظور تعیین اهمیت اهداف مسئله برای تصمیم گیرنده، از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (ahp) استفاده شده و پیش از به کار بردن روش مجموع وزنی، اهداف نرمال شده اند. در این پایان نامه درخواست های ماهانه پرستاران به شیوه جدیدی فرموله شده و مسئله بر اساس شرایط موجود در بیمارستان های ایران شامل شیفت های "صبح -عصر" و "عصر-شب" متوالی و همچنین گردش ماهانه پرستاران مدل سازی شده است. برای اعتبار سنجی کار، مدل ارائه شده برای 5 ماه و بر اساس داده های واقعی مربوط به دو بخش شفا و امید در بیمارستان هاشمی نژاد حل شده است. نتایج حاصل، با زمان بندی دستی مقایسه شده و برتری مدل ارائه شده نشان داده شده است. استفاده از مدل فوق، توانسته است علاوه بر کاهش فشار ناشی از زمان بندی دستی بر سرپرستار، زمان ایجاد زمان بندی را به چند دقیقه کاهش دهد. بر پایه این کار، سرپرستار می تواند زمان خود را صرف انجام کارهایی نماید که به ارتقای کیفیت خدمات درمانی کمک می کنند.