مقدمه و تصحیح مقصدالأقصی عزیزالدّین نسفی

تصحیح کتاب مقصدالاقصی تألیف عزیزالدین نسفی

کتاب «مقصدالاقصی» نوشته ی عزیز الدّین نسفی عارف، دانشمند و نظریه پرداز سده ی 7 هجری است. این زمان مقارن است با حمله مغولان به ایران، و به تبع آن آغاز انحطاط نثر فارسی و رواج تاریخ نویسی، خطاطی، مینیاتور،تذهیب و معماری در ایران. یکی از ویژگی های این دوره عدم تحقیق و تتبع و غلبه ی مداهنه و مدح است. سه کتاب با این عنوان «مقصدالاقصی» وجود دارد که یکی متعلّق است به دهداری، دیگری متعلّق است به اندرسفا...

کمال در مشرب عرفانی عزیزالدین نسفی *

  کمال در مشرب عرفانی عزیزالدین نسفی *   آرزو ابراهیمی دینانی1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه گیلان   چکیده از آنجا که دستیابی به کمال، همواره مهمترین و متعالی­ترین مقصد اهل معرفت بوده است، هر یک از آنان کوشیده­اند تا کمال را تعریف کنند و ویژگی­های اصحاب کمال را برشمارند. عزیز بن محمّد نسفی، عارف قرن هفتم هجری، از جمله نویسندگانی است که دربارۀ این موضوع به تفصیل سخن گفته و با ط...

تأملی در اندیشه سیاسی عزیزالدین نسفی

این مقاله به بررسی آراء عزیز نسفی (تولد احتمالی در 596‌ هـ .ق) یکی از عرفا و فلاسفة قرن هفتم هجری می پردازد که در تلفیق عرفان و فلسفه در ایران بسیار موثر بود. وی علاوه بر طرح ایدة مراتبی بودن معرفت، مفهوم حرکت جوهری را نیز مطرح کرد که بعدها در مکتب اصفهان تداوم یافت. این مقاله نشان می دهد که چگونه تفکر عزیز نسفی به تأسیس اندیشة سیاسی بر مبنای اندیشة عرفانی در ایران منجر شد. چنین می نماید که این...

کثرت‌گرایی دینی در کتاب الانسان الکامل عزیزالدین نسفی

مقام خلافت از دید ملاصدرا و عزیزالدین نسفی

مقام خلافت یکی از مقامات انسان کامل است. باری ‎تعالی از بین تمام موجودات تنها انسان را بدین مقام منصوب نمود؛ اما آیا در دستیابی بدین مقام تمام انسان‎ها یکسان‎اند؟ چه تفاوتی بین خلافت حقیقی و اعتباری و خلافت کبری و صغری وجود دارد؟ در اینجا به بیان دیدگاه‎های صدرا به عنوان یک فیلسوف و نسفی به عنوان یک عارف می‏پردازیم. در این مقاله بر آن‏ایم که با روش تطبیقی به این پرسش بپردازیم که آیا نظریات صدرا...

بررسی تعلیم و تربیت در آثار عزیزالدین نسفی

عزیزا­لدین نسفی از عارفان پرکار قرن هفتم هجری است که در آثارش توجه بسیاری به تعلیم، تربیت و آموزش داشته؛ از این جهت میان انواع ادبی، «نوع تعلیمی» را می­توان به تأ­لیفاتش اطلاق کرد. تعلیم و تربیت موفق همواره از دغدغه­­های اساسی جوامع و افراد بوده است. نسفی نیز همچون معلم و مصلحی که در قبال افراد و جامعه احساس مسئولیت می­کند به امر خطیر آموزش و تعلیم می­پردازد و این وجهی است که در آثار نسفی فرامو...