بررسی قیام های اجتماعی عهد ایلخانان (مطالعه موردی: محمود تارابی، سید شرف الدین ابراهیم شیرازی، یعقوب باغبانی

حمله ی ویرانگر اقوام صحراگرد مغول به بخش وسیعی از جهان متمدن، یکی از فجایع عظیم تاریخ جهانی به شمار می رود. در ایران که تخریب و نابسامانی ناشی از این حادثه بسیار زیاد بوده است، پس از ایجاد حکومت ایلخانی قیام هایی توسط مردم به وقوع پیوست که از جمله ی مهمترین قیام هایی هستند که، در مقابل حکومت های ستمگر و بیگانه رخ داده اند. قیام محمود تارابی، یعقوب باغبانی و سید شرف الدین شیرازی که موضوع پژوهش حاضر هستند، از جمله ی قیام های مذکور می باشند که، دارای ویژگی هایی مشترک اند و بهبودگرایی که به معنای یافتن جهانی آرمانی و دور از ظلم و ستم است در آنها متصور می باشد. اما از آنجاییکه این قیام ها نشات گرفته از عقاید و روش قیام های اجتماعی دوره های پیش از خود بوده اند در ابتدا به شرح این قیام ها به عنوان پیشینه ای بر قیام های اجتماعی عهد ایلخانان به اختصار پرداخته شده است و همچنین تاثیر اوضاع داخلی ایران در این دوره بر وقوع این قیام ها مورد بررسی قرار گرفته است. در این قیام ها همانند قیام های اجتماعی در دوره های پیش که مردم از بیداد و ظلم حاکمان بیگانه به ستوه آمده بودند، به دنبال ناجیانی می گشتند که شاید بتوانند آنها را از این مهلکه نجات دهند. این عقیده باعث گرد آوردن آنها به دور رهبرانی چون تارابی، شیرازی و باغبانی شد زیرا به واسطه ی معجزاتی که به آنها نسبت داده بودند تقدس خاصی یافته و مردم به آنها پناهنده شدند و ناجیانی برای خود دانستند. اما این قیام ها نیز مانند کلیه ی قیام های دیگر که بدون سازماندهی آغاز شده بودند، نتوانستند انتظارات کنشگران خود را برآورده سازند و محکوم به شکست شدند.