بررسی وضعیت ابعاد توانمندی زنان در سه منطقه شهر تهران باتاکید بر توانمندی عاملیتی

چکیده در این پژوهش به بررسی ابعاد توانمندی عاملیتی در میان زنان متاهل سه منطقه شهر تهران پرداخته شد. در واقع تلاش بر این بوده است که شاخص های مناسب برای توانمندی عاملیتی زنان تهرانی با مرور بر شاخص های ساخته شده در ادبیات ایران و جهان ساخته شود و با انجام پیمایش، وضعیت این شاخص ها در میان زنان این سه منطقه مورد بررسی قرار گیرد و با یکدیگر مقایسه شود چراکه توانمندسازی زنان تنها زمانی امکانپذیر است که شاخص های توانمندی آنان به دقت مورد شناسایی قرار گیرد. در همین راستا برای ایجاد چارچوب مفهومی مناسب از نظریات افراد صاحب نام در زمینه توانمندسازی زنان همچون آلسوپ، هینسون، کبیر، مایو، لانگه ، شهید، پاتنام و فیشر استفاده گردید. این پژوهش به روش پیماش مقطعی انجام شده است و شیوه جمع آوری داده ها، پرسشنامه می باشد. جامعه آماری این پژوهش، کل زنان متاهل بالای 18 سال مناطق سه، شش و هجده تهران است که به لحاظ اقتصادی- اجتماعی در طبقات بالا، متوسط و پایین جای گرفته اند. تعداد کل جمعیت زنان متاهل این سه منطقه 215895 نفر می باشد و با استفاده از فرمول کوکران تعداد نمونه 305 نفر بدست آمد. اهم یافته های تحقیق حاکی از این است که ابعاد توانمندی عاملیتی یعنی ظرفیت ها (اقتصادی، اجتماعی، روانی و انسانی) و قدرت تصمیم گیری در هر سه منطقه از میزان نسبتا بالایی برخوردار می باشد. هرچند که پاسخگویان منطقه سه دارای بیشترین ظرفیت و قدرت تصمیم گیری و منطقه هجده دارای کمترین می باشند. با انجام تحلیل واریانس مشخص گردید تفاوت این مناطق به لحاظ ظرفیت و قدرت تصمیم گیری معنادار می باشد. همچنین تحلیل واریانس نشان داد در مورد شاخص های ظرفیت شامل ظرفیت اجتماعی، اقتصادی، روانی و انسانی نیز تفاوت معناداری بین مناطق سه گانه وجود دارد. رابطه موانع توانمندسازی با ابعاد توانمندی سنجیده شد. یافته ها حاکی است که رابطه معناداری بین خشونت و ظرفیت ها و قدرت تصمیم گیری وجود دارد. همچنین بین نگرش جنسیتی زنان و قدرت تصمیم گیری نیز رابطه معنادار وجود دارد. پیشنهاد پژوهشگر سنجش کیفی ابعاد توانمندی در کنار سنجش پیمایشی است، چراکه در این صورت امکان بررسی عمیق تر هر یک از ابعاد توانمندسازی عاملیتی میسر می گردد و در نهایت امکان پیمودن راه درست در مسیر توانمندسازی زنان میسر خواهد گردید. کلید واژه گان: توانمندسازی عاملیتی، موانع توانمندسازی، ظرفیت اقتصادی، ظرفیت اجتماعی، ظرفیت روانی، ظرفیت انسانی، قدرت تصمیم گیری، خشونت علیه زنان، نگرش های جنسیتی زنان