جذب زیستی جیوه توسط saccharomyces cerevisiae: مقایسه ای میان سویه های بومی و تجارتی

جیوه به عنوان یکی از خطرناک ترین فلزات سنگین، به هر شکلی که از منابع مختلف وارد محیط طبیعی می شود، به وسیله موجودات زنده آبی به ترکیب خطرناک تری (متیل مرکوری) تبدیل شده و در بافت های ماهی ها وپرندگان ذخیره می شود. این فلز تمایل بالایی برای اتصال به پروتئین ها داشته و باعث اثر بر سیستم های کلیوی و عصبی می شود.‍‍‍ در ایران نیز در برخی از پساب های کارخانه ها آلودگی در حدود mg/l 10 به جیوه مشاهده شده است. جذب زیستی فلزات سنگین با استفاده از مواد زیستی از جمله مخمرها یک راه ارزان برای تیمار پساب های حاوی فلزات سنگین به شمار می آید. در میان مخمرها saccharomyces cerevisiae به دلیل اینکه محصول جانبی صنایع تخمیری بوده و به مقدار زیاد در دسترس می باشد توجه زیادی را به خود جلب می کند و به همین دلیل به عنوان ابزار پاکسازی زیستی در این پژوهش انتخاب شد. مقایسه جذب زیستی جیوه در 36 جدایه مخمری بدست آمده از نمونه های میوه های تخمیری و همچنین مخمر تجارتی نانوایی محدوده جذب 23/57% تا 42/99% را نشان داد. آزمون های ریخت شناسی و بیوشیمیایی اساسی برای شناسایی جدایه ها انجام شد، و جدایه ها به دو گروه منسوب به saccharomyces cerevisiae و دیگر سویه ها تقسیم شدند و از هر گروه یک جدایه که بیشترین میزان جذب زیستی را داشت (جدایه های ssl 3 و ssl 36) برای بررسی های بیشتر انتخاب شد. جدایه های ssl 3 و ssl 36از طریق آزمون pcr مورد شناسایی ژنتیکی قرار گرفتند و مشخص شد که جدایه ssl 3 به گونه saccharomyces cerevisiae و جدایه ssl 36 به گونه candida parapsilosis قرابت دارند. که جدایه ی ssl 36 نیز به دلیل توانایی بالا در جذب فلز برای بررسی بیشتر انتخاب شد. آزمون مقدماتی جذب جیوه با محلول های آبی محتوی 6 mg/l hg2+ برای هر 36 جدایه و مخمر تجارتی انجام شد و سنجش نمونه ها با روش اسپکتروفتومتری در محدوده سنجشmg hg2+/l 2-02/0 به وسیله ترکیب آن با 2- مرکاپتوبنزوتیازول (mbt) در محیط ستیل تری متیل آمونیوم بروماید (ctab) انجام گردید. تاثیر شرایط محیطی بر جذب توسط سویه تجارتی و سویه های ssl 3 و ssl 36 بررسی شد. سویه ی تجارتی و جدایه های ssl 3 و ssl 36 در شرایط متفاوتی در محدوه های دمایی °c 40-20،7-2 ph و مدت زمان 90-5 دقیقه حداکثر میزان جذبی برابر با mg hg2+/ g dry weight 12/2 ،28/2 و38/2 را نشان دادند. برای بررسی مدل جذب توسط مخمر تجارتی از ایزوترم فرندلیخ برای تفسیر داده ها استفاده شد و مقادیرk و 1/n به ترتیب برابر با 87/7 و 532/0 بدست آمد. در جذب زیستی با سلول های کشته شده مخمر تجارتی و جدایه ی ssl 3 میزان جذب نسبت به حالت زنده سلول ها افزایش پیدا کرد. در سلول های مغناطیسی شده مخمر تجارتی نانوایی و سویه ی ssl 3 میزان جذب به ترتیب برابر با mg/g 32/2 و 96/1 بود که نشانگر امکان استفاده از این تکنولوژی بدون اثر سوء بر توانایی جذب در این سویه هاست. جذب زیستی جیوه با استفاده از سلول های مخمری تثبیت شده در پلیمر آلژینات نیز انجام شد که دانه های آلژینات حاوی سلول های مخمر نسبت به دانه های بدون مخمر تثبیت شده 50% جذب بیشتری داشتند. امکان بازیابی و مصرف دوباره مخمرها وجود دارد و شستشوی سلول های مخمر تجارتی با اسید نیتریک 1 مولار بهترین عملکرد را نشان داد.