چرایی همسویی و ناهمسویی سیاست خارجی دمکرات ها و جمهوری خواهان ایالات متحده در قبال ج.ا.ا.

از آغاز عمر سه دهه ای جمهوری اسلامی ایران، شش رئیس جمهور از دو حزب اصلی آمریکا یعنی دمکرات و جمهوری خواه بر سر کار آمده اند. اگر چه سیاست هر دو حزب از تقابل و خصومت با جمهوری اسلامی حکایت دارد، اما بیانگر نوعی عدم هماهنگی در شیوه برخورد آنان با این مسأله بوده است. در تحقیق پیش رو، شناسایی وجوه اختلاف و همسانی سیاست دو حزب در قبال ایران و نیز علل و عوامل تاثیرگذار بر آن مد نظر قرار گرفته است. در این تحقیق که در قالب روش توصیفی– تحلیلی انجام شده است، پس از بررسی سیاست دو حزب دمکرات و جمهوری خواه در قبال ایران، این نتیجه به دست آمد که همسویی و ناهمسویی سیاست دو حزب ناشی از تصور آنان در رابطه با تهدید انقلاب اسلامی برای منافع آمریکاست که این تصور قبل از هر چیز مبتنی بر ایدئولوژی دو حزب و تحت تاثیر کنش های انقلاب اسلامی بوده است. این مسأله در فصول: نگرش و بنیان های فکری احزاب دمکرات و جمهوری خواه، دیدگاه و عملکرد دو حزب در رابطه با انقلاب اسلامی ایران، مسأله هسته ای ایران، رابطه ایران با تروریسم، حقوق بشر و صلح خاورمیانه بررسی شد. از چهار مسأله مرتبط با ایران (از دیدگاه جمهوری خواهان و دمکرات ها) یعنی حمایت از تروریسم، تلاش برای دستیابی به سلاح هسته ای، نقض حقوق بشر و مخالفت با فرایند صلح خاورمیانه، دو مسأله اول بیشتر مورد توجه جمهوری خواهان و دو مسأله دوم بیشتر مورد توجه دمکرات ها قرار گرفته است. هر چند در هر دوره همه این مسائل مورد بحث قرار گرفته است، اما جمهوری خواهان به ویژه بعد از حوادث 11 سپتامبر، حمایت از تروریسم و تلاش برای کسب سلاح هسته ای از سوی ایران را بسیار محتمل می دانستند و بر مقابله با آن به هر شکل ممکن تأکید داشتند؛ آنان مخالفت با صلح خاورمیانه را نیز در چارچوب حمایت از تروریسم قلمداد می کردند، ضمن اینکه از دیدگاه آنان این گونه رفتارها نقض حقوق بشر را در ایران تشدید می کرد. در نتیجه محور اصلی جمهوری خواهان در برخورد با ایران حول مقابله با تروریسم و سلاح های هسته ای بوده است. از نظر دمکرات ها، جمهوری اسلامی ایران بنا به همین دلایلی که جمهوی خواهان مطرح می کنند، تهدید به شمار می آید، اما فشارها علیه ایران تا این حد شدت ندارد، زیرا اولاً دمکرات ها پیوندی را که جمهوری خواهان میان تهدیدات ناشی از ایران مطرح می کنند نمی پذیرند و ثانیاً با توجه مشی لیبرال و نگرش آشتی جویانه به مخالفان، رویارویی با ایران را کمتر از جمهوری خواهان مد نظر قرار می دهند. دمکرات ها همچنین با رد یک جانبه گرایی در استفاده از زور، همکاری سایر کشورها را برای حل و فصل مسائل بین المللی مورد توجه قرار می دهند. دمکرات ها بر مسأله حقوق بشر و روند صلح خاورمیانه بیشتر از جمهوری خواهان تأکید دارند؛ با این حال با توجه به اینکه حزب دموکرات معتقد است، هیچ اولویتی مهم تر از تجدید رهبری آمریکا در عرصه جهانی وجود ندارد، حقوق بشر در رده آخر اولویت های تقابل با تهدید جمهوری اسلامی ایران به شمار می آید.