تحلیل و مقایسه رنگ در اشعار مهدی اخوان ثالث و فروغ فرخزاد

یکی از ابزارهای روانشناسان، برای شناخت روان آدمی رنگ است. گرچه رنگ واقعیتی مادی و محسوس است اما گرایش هر فرد به رنگی خاص، حکایت از شرایط روحی ویژه ای دارد. به زبان ساده، رنگ های طیف گرم که هیجان زا و شادی آور هستند، همیشه مطلوب طبع روحی فعال و پرتحرّک هستند و انسان دلمرده و افسرده، گرایش ناخود آگاهی به رنگ های سرد دارد. اما نباید از نظر دور داشت که انسان، موجودی پیچیده است که روح او در قبال هر کنش خاص، واکنشی منحصر به فرد انجام می دهد. پس گزینش رنگ انسان های مختلف همواره به یک معنا نیست و پژوهش روانشناسان در این زمینه منجر به کشف طیف مفاهیم رنگ ها شده است. برای مثال طیف مفاهیم رنگ آبی از «آرامش» شروع می شود، با «استغناء، خرسندی، در صلح زیستن، صداقت و وفاداری»، ادامه می یابد و در نهایت به «پافشاری در حفظ سنت ها و گذشته» ختم می-شود. رنگ ها به عنوان نمودهای واضح افکار برگزینندگان خود و در محور هم نشینی با سایر کلمات هادیان صادقی برای شناخت درونیات آدمی است که کند و کاو در مفاهیم رنگ ها به طور یقین کمک شایان توجهی به شناخت ادب پارسی خواهد بود. شناخت و تحلیل رنگ ها با توجه به بسامد های متفاوتی که رنگ های مختلف در اشعار دو تن از برجستگان شعر نوی پارسی «مهدی اخوان ثالث و فروغ فرخزاد» دارند، ما را در جهت شناخت درونیات و سیر تکامل فکری و شعری آنان یاری خواهد رساند. این پژوهش نشان می دهد که تأثیر مسائل محیطی، در انتخاب رنگ شاعر نقش تعیین کننده ای دارد و همچنین جهت عکس آن یعنی؛ تطابق رنگ درونی و ذهنی شاعر، با محیط خارج از ذهن او نیز صادق است. در این پژوهش نخست مفاهیم اجتماعی و روانی رنگ ها مورد بررسی قرار گرفته و در گام بعد، شناختی از شعر اخوان ثالث و فرخزاد ارائه می گردد که منطبق با شرایط روحی، روانی، اجتماعی و سیاسی حاکم بر محیط آنهاست و در نهایت، این شرایط خود را در قالب افکار این دو شاعر باز می تاباند. در پایان تحلیلی از رنگ های به کار رفته در اشعار آنان صورت گرفته است که این تحلیل در فصل بعد در بوته ی مقایسه با یکدیگر قرار گرفته است.