بررسی تنوع وراثتی و روابط میان گونه ای گونه های دیپلوئید جنس .triticum l در ایران با استفاده از نشانگر مولکولی remap

جنس triticum l. در ایران دارای 9 گونه است که 3 گونه t. boeoticum boiss.، t. monococcum l. و t. urartu thum. ex gand. از این جنس دیپلوئید هستند. این گونه های دیپلوئید که به همراه aegilops tauschii coss. به عنوان خزانه وراثتی و اجدادی گندم زراعی محسوب می شوند، طی فرایندهای دورگ گیری، پلی پلوئیدی و به دنبال آن اهلی شدن، گندم زراعی را تولید کرده اند. با توجه به اهمیت ژرم پلاسم گندم خودرو به عنوان یک خزانه وراثتی برای اصلاح گندم زراعی، وجود تنوعات بالا در این خزانه وراثتی از نقطه نظر اصلاح نبات و جستجو برای یافتن صفات ریختی مناسب و آلل های مفید حائز اهمیت است و نشان می دهد که خزانه وراثتی گندم خودرو از این نظر می تواند مورد توجه قرار گیرد. درک تنوع ژنتیکی بین و درون جمعیت های گندم های خودرو می تواند در توسعه استراتژی هایی در رابطه با جمع آوری های مفید و حفاظت از ژرم پلاسم گونه ها موثر واقع شود. به منظور ارزیابی تنوعات وراثتی درون و بین گونه های دیپلوئید گندم، تعداد 9 زوج آغازگر مربوط به نشانگر remap در 89 نمونه جمعیت متعلق به هر سه گونه که از سراسر دامنه پراکنش آن در ایران در طی سال های مختلف جمع آوری شده است مورد مطالعه قرار گرفت. فرایندهای pcrبا استفاده از آغازگرهای معرفی شده برای جنس triticum انجام و وضعیت تنوع درون و بین گونه ای با استفاده از الکتروفورز محصولات pcr بر روی ژل آگارز 2% مورد بررسی قرار گرفت. در فنوگرام upgma رسم شده بر اساس داده های remap و با استفاده از ضریب تشابه jacard گروه بندی های تقریبا منطبق بر گروه بندی های تاکسونومیک مشاهده شد و گونه ها و زیر گونه های موجود تا حدود زیادی از هم جدا شدند. نتایج حاصل از تحلیل واریانس مولکولی نشان داد که عمده تفاوت میان جمعیت های مطالعه شده مربوط به تفاوت در داخل گونه ها با میزان 82% است. هم چنین نتایج حاصل از تحلیل آزمون هم بستگی نشان داد که فاصله ژنتیکی و فاصله جغرافیایی به نسبت 1/61% دارای هم بستگی هستند نتایج حاصل از این مطالعه سطح بالایی از پلی مورفیسم را در گونه ها و نواحی جغرافیایی مختلف نشان داد. بیشترین درصد پلی مورفیسم در بین گونه ها مربوط به گونه t. boeoticum (5/95%) و در بین نواحی جغرافیایی مربوط به ناحیه غرب ایران (4/91%) بود. وجود پلی مورفیسم بالا بین جمعیت های این گونه ها نشان می دهد که جمعیت های خودرو گندم در ایران می تواند به عنوان یک خزانه وراثتی مهم برای یافتن آلل های مفید جهت اصلاح و تقویت پایه های وراثتی گندم زراعی مورد استفاده قرار گیرد.