کنترل بیولوژیک پوسیدگی فوزاریومی ریشه لوبیا با استفاده از عوامل میکروبی در استان زنجان

بیماری پوسیدگی فوزاریومی ریشه در اثر (fsp) fusarium solani f.sp phaseoli از مهمترین بیماری های قارچی لوبیا در کشورهای مختلف و ایران می باشد. بررسی های انجام گرفته در استان زنجان نشان داد این بیماری به عنوان عامل غالب پوسیدگی ریشه لوبیا در استان، خسارات قابل توجهی را به زراعت لوبیا وارد می نماید. اهمیت کشت لوبیا در استان زنجان، موثر نبودن کنترل شیمیایی علیه این بیماری و اثرات نامطلوب زیست محیطی سموم، ضرورت تحقیق برای کنترل بیولوژیک این بیماری را در استان ایجاب نمود. بدین منظور در 47 مزرعه لوبیای استان از خاک اطراف ریشه لوبیا نمونه برداری صورت گرفت. حدود 680 ایزوله باکتری از خاک جداسازی شد. این رایزوباکترها بر اساس مورفولوژی کلونی و مناطق نمونه برداری گروه بندی شدند. طبق روشهای معمول آزمایشگاهی200 ایزوله انتخاب و پتانسیل آنها جهت بازدارندگی از رشد قارچ (fsp) بررسی شد. نتایج آزمایشگاهی نشان داد 16 ایزوله با مورفولوژی و تولید آنتی بیوتیک متفاوت، اثر بازدارندگی بر روی رشد قارچfsp دارند. در مطالعات in vivo تاثیر چهار ایزوله آنتاگونیست در کنار باکتری rhizobium (باکتری مولد گره ریشه) روی شدت بیماری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمون گلخانه ای نشان داد که تیمار بذر با هر یک از باکتری های آنتاگونیست، باکتری ریزوبیوم و تیمار های ریزوبیوم همراه ایزوله های آنتاگونیست اثر معنی داری در کاهش شدت بیماری و افزایش شاخص های رشدی لوبیا شامل وزن تر و خشک قسمت های هوایی، وزن تر و خشک ریشه، ارتفاع بوته و تعداد غلاف در قیاس با شاهد آلوده داشتند. نتایج حاصل از این تحقیق بیانگر پتانسیل بالای باکتری های ریزوسفر لوبیا در کنترل بیماری پوسیدگی ریشه و افزایش عملکرد این محصول در مزارع استان زنجان است.