تأثیر وازوپرسین، اکسی توسین و هیستامین مرکزی و محیطی بر ترشح استروئیدها در گوسفند

به منظور بررسی آثار مرکزی سه ماده وازوپرسین، اکسی توسین و هیستامین در سیستم عصبی در گوسفند و ارتباط آن با فعالیت غده هیپوفیز و غدد محیطی پژوهش حاضر صورت گرفت. این تحقیق در دو مرحله به منظور مقایسه آثار مرکزی و محیطی هورمون های نانوپپتیدی وازوپرسین و اکسی توسین و همچنین ناقل آمینی هیستامین انجام شد. در مرحله اول 4 رأس گوسفند نر و یک رأس گوسفند ماده مورد جراحی درون بطنی(icv) قرار گرفته و کانولا در بطن جانبی مغز آن ها کاشته شد. تأیید موقعیت آناتومی آن با خروج مایع مغزی- نخاعی از کانولا و همچنین عکسبرداری رادیولوژی از محل کاشت صورت گرفت. گوسفندهای کانول گذاری شده به این روش در طول مدت نگهداری و نیز دوران پس از جراحی، بنا به علل مختلف دچار عوارض جانبی پس از جراحی گردیده و شرایط طبیعی خود را برای ادامه انجام آزمایشات از دست دادند. در مرحله دوم طرح 4 رأس گوسفند ماده، مورد تزریق درون رگی(ورید گردنی) در دوزهای صفر، 125، 250 و 500 نانومول از مواد وازوپرسین، اکسی توسین و هیستامین قرار گرفته و نمونه خون مربوطه به فاصله زمانی 4 روزه (و سه ساعت پس از زمان تزریق) گرفته می شد. آزمایشات انجام شده بر روی نمونه خون ها شامل اندازه گیری هورمون های کورتیزول، استروژن و پروژسترون بود. روش انجام آزمایشات هورمونی با دقیق ترین روش موجود (روش های clia و elfa) صورت گرفت. اطلاعات به دست آمده توسط نرم افزار آماری sas و رویه glm آنالیز شده و مقایسه میانگین ها با استفاده از آزمون دانکن انجام شد. نتایج حاصل نشان داد که هورمون وازوپرسین در دوز 125 نانو مول باعث افزایش معنی دار(05/0p<) ترشح کورتیزول و در دوزهای 250 و 500 نانو مول باعث کاهش معنی دار(01/0p<) ترشح کورتیزول شد. اما استفاده ازدوزهای متفاوت هورمون وازوپرسین در میزان ترشح هورمون های استرژون و پروژسترون تأثیر معنی داری نداشت (05/0p>). با تزریق دوز 250 نانو مول اکسی توسین میزان ترشح کورتیزول به طور معنی داری (05/0p<) کاهش یافت. همچنین با تزریق دوز 125 نانو مول اکسی توسین میزان ترشح استروژن به طور معنی داری افزایش یافته اما با استفاده از دوز 500 نانو مول میزان ترشح استروژن به طور معنی داری (01/0p<) کاهش یافت. اما تزریق دوزهای متفاوت اکسی توسین بر میزان ترشح هورمون پروژسترون اثر معنی داری را به همراه نداشت. همچنین با تزریق دوزهای متفاوت هیستامین، تأثیر معنی داری در میزان ترشح هورمون های کورتیزول، استروژن و پروژسترون ایجاد نشد. با توجه به نتایج فوق شاید بتوان نتیجه گیری کرد که گیرنده های اکسی توسین و وازوپرسین در بخش قشر فوق کلیه می تواند در دوزهای فارماکولوژیک تغییراتی را در میزان گلوکوکورتیکوئیدها ایجاد نماید و این تغییرات وابسته به میزان تزریق، واکنش های متفاوت فیزیولوژیک را نشان می دهد. همچنین عدم تأثیر هیستامین بر مکانیسم ترشح هورمون های استروئیدی مورد بررسی، حاکی از نیمه عمر کوتاه این هورمون و یا عدم وجود گیرنده در این بخش ها می باشد.