بررسی عوامل موثر بر دسترسی روستاییان شهرستان مرند به اعتبارات (مطالعه موردی: صندوق مهر امام رضا (ع))

یکی از اهداف کلان توسعه اقتصادی در اغلب کشورها و از جمله کشور ما کاهش بیکاری و توسعه فعالیتهای شغلی است. در نواحی روستایی که بیکاری در سطح وسیعی از اقشار جامعه به خصوص جوانان و زنان روستایی وجود دارد، اعتبارات خرد به عنوان یک گزینه می تواند سرمایه لازم برای روستاییان را فراهم سازد و همچنین عاملی برای حمایت از واحدهای کوچک بهره برداری، ایجاد فرصتهای شغلی، جلوگیری از مهاجرت روستاییان و نهایتا تامین عدالت اجتماعی باشد. از جمله موسساتی که درسال های اخیر برای رسیدگی به وضعیت یک قشر خاص از افراد نیازمند طراحی شده است می توان به صندوق مهرامام رضا (ع) اشاره کرد که پرداخت تسهیلات به کسب و کارهای خرد و کوچک و تأمین سرمایه واحدهای خوداشتغالی صراحتا به عنوان اهداف اصلی این صندوق ذکر گردیده است. از این رو با توجه به اهمیت اعتبارات خرد دراشتغال زایی روستاییان، بررسی عوامل موثر بر دسترسی به این اعتباراتاهمیت می یابد. لذا در این پژوهش ضمن بررسی عوامل موثر بر دسترسی روستاییان به اعتبارات خرد صندوق مهر امام رضا (ع)، به بررسی نقش این صندوق در اشتغال زایی روستاییان شهرستان مرند پرداخته شده است. این تحقیق از جنبه هدف کاربردی و از جنبه جمع آوری اطلاعات از نوع پیمایشی و کتابخانه ای می باشد. جامعه آماری مورد نظر روستاییان 8 روستای شهرستان مرند هستند که طی سال های 1386 و 1389 به آنها وام اشتغال تخصیص داده شده است. حجم نمونه پس از محاسبه توسط فرمول کوکران به روش نمونه گیری تصادفی طبقاتی 150 نفر انتخاب گردید. در این تحقیق از الگوی لاجیت بهره گرفته شد که نتایج برآورد مدل نشان داد متغیرهای مقدار اراضی زراعی، نسبت وابستگی اقتصادی، داشتن پس انداز و میزان آگاهی از شرایط وام اثرات مثبت و معنی داری بر دسترسی به اعتبارات دارد. همچنین متغیر میزان تحصیلات اثر منفی و معنی دار بر دسترسی به اعتبارات دارد. از این رو در اولویت قراردادن خانوارها با نسبت وابستگی اقتصادی بالاتر در دریافت وام، تخصیص مبلغ مناسب وام به روستاییان دارای اراضی زراعی، تشویق روستاییان به افتتاح حساب در صندوق و آگاه سازی روستاییان نسبت به شرایط وام صندوق سبب دسترسی روستاییان به اعتبارات صندوق خواهد شد. براساس یافته های تحقیق تنها 9/18 درصد از دریافت کنندگان وام آنرا جهت ایجاد شغل جدید به کار برده اند. براین اساس می توان نتیجه گرفت که از اعتبارات صندوق در جهت اشتغال زایی روستاییان استفاده چندانی نشده است.