بررسی آلودگی فلزات سنگین رودخانه زرجوب رشت و تأثیر آن بر برخی از خصوصیات شیمیایی خاک و گیاه ذرت

فلزات سنگین موجود در فاضلاب های صنعتی و شهری می تواند موجب آلودگی آب های سطحی، خاک و سپس گیاه شود. رودخانه سیاهرود با نام زرجوب، از ضلع شرقی رشت عبور کرده و در پیربازار به گوهررود می پیوندد و سرانجام وارد تالاب انزلی می گردد. این رودخانه محل ورود فاضلاب های شهری، صنعتی و کشاورزی می باشد. در این مطالعه، نمونه های آب و رسوب از پنج ایستگاه در طول رودخانه و درضمن، نمونه های خاک از 30 نقطه از اراضی شالیزاری در امتداد رودخانه جهت تعیین غلظت عناصر pb، cu، cd و zn برداشته شدند. برای تعیین تأثیر آبیاری، یک آزمایش گلدانی با 5 تیمار آب رودخانه از ایستگاه های مختلف نمونه برداری و یک تیمار آب مقطر به عنوان شاهد، طراحی و انجام گردید. اندازه گیری فلزات سنگین در آب، رسوب، خاک و گیاه به وسیله ی دستگاه جذب اتمی شعله ای انجام پذیرفت. هم چنین در این مطالعه غلظت فلزات سنگین کل و قابل جذب و برخی از خصوصیات شیمیایی و فیزیکی نظیر ph، ماده آلی، درصد کربنات کلسیم معادل، cec و بافت خاک بررسی شدند. آزمون t-student جهت تعیین اختلاف معنی دار بین غلظت فلزات سنگین و استانداردها برای مصارف مختلف آب آشامیدنی، آبیاری به کار برده شد. بررسی های آماری با نرم افزار spss صورت پذیرفت. آب هر 5 ایستگاه به فلز cd آلوده بود و با مقدار استاندارد اختلاف معنی داری داشت. رسوب ایستگاه اول، دوم و سوم به فلزات سرب و کادمیوم و رسوب ایستگاه چهارم و پنجم به فلزات pb، cd، cu و zn آلوده بودند. نمونه های خاک برداشت شده از شالیزارهای در امتداد رودخانه نیز، به فلزات cu، zn و cd آلوده بودند. غلظت فلزات سنگین در خاک گلدان نسبت به غلظت آن در خاک قبل از کشت افزایش داشت. غلظت مس و روی گیاه در حد طبیعی و سرب و کادمیوم بیشتر از حد نرمال ولی کمتر از حد سمیت بودند