بررسی تأثیر رقابت بازار محصول بر ساختار سرمایه ی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

ساختار سرمایه نقش مهمی در دستیابی شرکت به هدف اصلی خود، یعنی حداکثرسازی ثروت سهامداران، ایفا می کند. مخصوصاً در شرایط امروزی بازار، که فضای کسب و کار با سرعت سرسام آوری به سمت رقابتی شدن حرکت می کند، توانایی شرکت ها در انتخاب بهترین ترکیب منابع تأمین مالی، برای افزایش سودآوری و ادامه حیات آن ها ضروری است و در نتیجه از عوامل اصلی رشد و پیشرفت آن ها محسوب می گردد. بر اساس مطالعات اخیر، تصمیمات مالی شرکت، نه تنها به وسیله عوامل داخلی، بلکه از طریق فعالیت های گروه های خارج از مرزهای شرکت نیز تحت تأثیر قرار می گیرد. بنابراین لازم است مدیران شرکت ها به منظور انتخاب بهترین ترکیب سرمایه ، هنگام اتخاذ تصمیمات مالی، عوامل موثر بر ساختار سرمایه را در نظر داشته باشند. هدف اصلی این پژوهش، بررسی تأثیر رقابت بازار محصول بر ساختار سرمایه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. نسبت بدهی به عنوان معیار ساختار سرمایه، و توبین کیو به عنوان معیار رقابت بازار محصول در نظر گرفته شده است. بدین منظور ، داده های تابلویی مربوط به 67 شرکت طی دوره زمانی 1388-1380 گردآوری شد. در این پژوهش از روشهای آماری تحلیل واریانس و تحلیل رگرسیون به روش داده های ترکیبی به منظور آزمون فرضیه ها استفاده شد. به طور کلی نتایج تخمین ها نشان می دهد که بین ساختار سرمایه شرکت ها در صنایع مختلف و نیز بین رقابت بازار محصول شرکت ها در بین صنایع مختلف، تفاوت معناداری وجود دارد، که در نتیجه رابطه بین رقابت بازار محصول و ساختار سرمایه بررسی شد که نشان داد بین رقابت بازار محصول و ساختار سرمایه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، یک رابطه درجه دو وجود دارد. علاوه بر این، یافته های مربوط به هر یک از صنایع نشان می دهد که تأثیر رقابت بازار محصول بر ساختار سرمایه در صنایع مختلف متفاوت است. در صنایع محصولات کانی غیرفلزی، سیمان و محصولات دارویی، رقابت بازار محصول تأثیر معناداری بر ساختار سرمایه شرکت ها ندارد. در صنعت ماشین آلات و دستگاه های برقی، رابطه مثبت و معناداری بین توبین کیو و نسبت بدهی وجود دارد. در صنایع فلزات اساسی و محصولات غذایی، یک رابطه u شکل معکوس یا سهمی وار (+q , -q2) بین توبین کیو و نسبت بدهی وجود دارد. در نهایت در دو صنعت محصولات شیمیایی و خودرو، یک رابطه درجه سه (+q , –q2, +q3) بین توبین کیو و نسبت بدهی یافته شد.