تاثیر دو گیاه زینتی "کونوکارپوس" و "مینای رونده" به عنوان گیاه پالایی آلودگی های محیطی نفتی

آلودگی محیط زیست توسط هیدروکربن های نفتی یک مشکل جدی به ویژه در کشورهای در حال توسعه است. گیاه پالایی، تکنولوژی سبز مورد استفاده جهت پاکسازی محیط های آلوده (خاک، آب و هوا) است. کاربرد کیاهان زینتی جهت اصلاح محیط های آلوده علاوه بر پاکسازی، موجب زیباسازی محیط نیز می شود. در راستای شناسایی گیاهان زینتی پالایشگر، تحقیق حاضر در دو بخش کاملا جداگانه صورت گرفت. بدین منظور در بخش اول، پتانسیل دو گیاه زینتی کونوکارپوس و مینای رونده جهت پالایش خاک آلوده به نفت خام، و در بخش دوم، میزان مقاومت درختچ? کونوکارپوس به آلودگی های نفتی هوا، ارزیابی شد. بخش اول این پژوهش به صورت یک آزمایش گلدانی در گلخانه سرپوشیده برای مینای رونده و گلخانه باز برای کونوکارپوس انجام شد. طرح آزمایشی مورد استفاده، طرح فاکتوریل در قالب کاملا تصادفی با چهار تکرار بود. جهت تهیه خاک آزمایشی، خاک پاک توسط نفت خام تیمار شد. غلظت نفت خام در خاک 1%، 3% و 5% وزنی بود. در نهایت اثرات پالایشی و زنده مانی دو گیاه، به صورت میزان تجزی? هیدروکربن های نفتی و تنفس ریزوسفر و اثرات آلودگی خاک بر فاکتورهای رشدی و فیزیولوژیکی سنجیده شد. در بخش دوم جهت ارزیابی میزان مقاومت درختچه کونوکارپوس به آلودگی های نفتی هوا، از درختچه های موجود در فضای سبز شرکت پتروشیمی تندگویان به صورت کاملا تصادفی نمونه گیری برگی شد و شاخص مقاومت به آلودگی هوا با استفاده از چهار پارامتر فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی (کلروفیل کل، محتوای نسبی آب برگ، اسیدیته برگ و اسید آسکوربیک برگ) تخمین زده شد. نتایج بخش اول نشان داد میزان حذف هیدروکربن های نفتی توسط کونوکارپوس در یک دوره کشت 120 روزه بین 93/22-47/72% بوده در حالی که میزان حذف توسط فرآیندهای طبیعی 16/13-08/33% بوده است. همچنین میزان حذف هیدروکربن های نفتی توسط مینای رونده در یک دوره کشت 90 روزه بین 23/18-47/75% و میزان حذف توسط فرآیندهای طبیعی 84/10-6/34% بوده است. حضور نفت خام در خاک موجب کاهش بیومس هردو گیاه شد. کونوکارپوس آلودگی نفتی تا سطح 5% را هم به خوبی تحمل کرده و منجر به کاهش جزئی در بیومس شد. آلودگی خاک بر برخی فاکتورهای فیزیولوژیکی نیز تاثیر گذاشت به طوری که افزایش میزان آلودگی موجب کاهش میزان رنگیزه های فتوسنتزی و افزایش میزان پرولین شد. نتایج بخش دوم این تحقیق نشان داد که میزان شاخص مقاومت به آلودگی هوا کونوکارپوس 74/20 بوده بنابراین درختچه کونوکارپوس مقاومت نسبی در مقابل هوای آلوده به هیدروکربن های نفتی دارد.