کارکرد اخلاق در میانی و عملکرد سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران

در این تحقیق برای شکل دهی به چارچوب نظری از منابع مرتبط با نگرش سازه انگارانه و تفاسیر قابل اتکا از آن علی الخصوص کتاب نظریه اجتماعی سیاست بین الملل نوشته الکساندر ونت استفاده گردید؛ همچنین در تشریح سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، علاوه بر مقالات گوناگون و متعدد موجود، آثار اساتیدی همچون دکتر دهقانی فیروزآبادی، دکتر سجادپور، دکتر ازغندی، پروفسور رمضانی و سایرین مورد مطالعه و کاربرد قرار گرفت. به مثابه یک فلسفه، مبین گرایش ها و تلقی هایی خاص در باب مسایل هستی (constructivism) سازه انگاری شناسانه، معرفت شناسانه و انسان شناسانه است و مجموعه این تلقی ها بینش خاصی از جهان ارائه می دهد. به نحو و از (materialism) در مقابل ماتریالیسم (idealism) خلاصه، سازه انگاری از حیث هستی شناسی از ایده آلیسم دفاع می کند. در کل، برای سازه انگاران (objectivism) در مقابل عینیت گرایی (subjectivism) ذهنیت گرایی واقعیت نظام نه امری از پیش ساخته، که امری تکوین یافته در تعامل متقابل بازیگران است و شاخصه و ویژگیهای این عرصه اجتماعی در این تعاملات ظاهر می شود. بازیگران در تعامل متقابل خود بر اساس سازه ها و ایده ها و تصورات ذهن خود عمل می کنند. از منظر آنها کنشگران، کنشگرانی جامعه شناختی و ایفا کننده نقش اند و نه صرفا کنشگران اقتصادی (آنچه که در نظر واقع گرایان و نئولیبرال ها وجود دارد). از این منظر، کنشگران (تصمیم گیرندگان) براساس هنجارها و قواعد که خود مبتنی بر پیشینه ای از عوامل ذهنی، تجربه تاریخی و فرهنگی است، تصمیم گیری می کنند. و این هنجارها که خود از طریق جامعه پذیری برای کنشگران درونی می شوند، منافع و اهداف کنشگران را تعریف کرده و به آن جهت می دهند. از نظر آنها، روابط بین الملل چونان یک بازی است که قواعد خاص خودش را دارد. هر نوع کنشی در این بازی بر اساس معنایی که در چارچوب قواعد بازی به آن داده می شود تفسیر می گردد. با توجه به این موضوع و سوال اصلی تحقیق مبنی بر اینکه اخلاق چه کارکرد و تأثیری بر مبانی و عملکرد سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران داشته است، با توجه به این فرضیه که با توجه به مبانی هویتی سازنده سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، اخلاق از منابع مهم معرّف هویت و چهارچوبی عملیاتی برای صورت بخشی به آن است، امکان حصول درکی اخلاقی از سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران بررسی گردید.