ارزیابی اثرات خشکسالی بر منابع آب زیرزمینی دشت فسا در استان فارس

خشکسالی یکی از پدیده های آب و هوایی است که بخش های مختلف محیطی را در طول دوره وقوع خود تحت تأثیر قرار می دهد. یکی از بخش های متأثر شده از شرایط بلند مدت خشکسالی منابع آب های زیرزمینی است که متأسفانه کمتر از سایر بخش ها مورد توجه قرار گرفته است . تحقیق حاضر با هدف رفتارسنجی کمی و کیفی آب های زیرزمینی آبخوان دشت فسا در مقابل خشکسالی انجام شده است . در این تحقیق تلاش شده است با استفاده از شاخص بارندگی استاندارد شده (spi) و دیگر معیار های مشتق شده از آن (از قبیل مجموع بزرگی خشکسالی ، طولانی ترین دوره و تعداد ماه های مواجه با این پدیده در ایستگاه های حوضه آبریز فسا و حوضه های مجاور آن)، ابتدا میزان آسیب پذیری ایستگاه های حوضه آبریز فسا بر اثر خشکسالی نسبت به مناطق مجاور در طول دوره آماری 1388-1357بررسی و سپس تأثیر خشکسالی بر منابع آب زیرزمینی این منطقه مورد بررسی قرار گیرد. به منظور بررسی شدت وابسته بودن آب های زیرزمینی از نظر کمی و کیفی با پدیده خشکسالی هواشناسی ، ضریب همبستگی بین میانگین نوسانات سطح آب زیرزمینی و مقادیر هدایت الکتریکی (ec) با شاخص spi در مقیاس های زمانی مختلف ، با اعمال و بدون اعمال تأخیر زمانی در طول دوره 1388-1372 محاسبه گردید. با توجه به نتایج حاصل، شاخص spi در مقیاس زمانی 48 ماهه بدون تأخیر زمانی با میانگین نوسانات سطح آب زیرزمینی و مقادیر ec رابطه معنی داری در سطح 99 درصد را نشان می دهد که تأثیر پذیری مستقیم کمی و کیفی آب های زیرزمینی منطقه از شاخص خشکسالی در این دشت را تأیید می کند . رابطه رگرسیونی میانگین نوسانات سطح آب زیرزمینی با شاخص spi در مقیاس 48 ماهه بدون تأخیر زمانی ، نشان می دهد که تقریباً 56 درصد از واریانس میانگین نوسانات سطح آب زیرزمینی، توسط شاخص spi در مقیاس 48 ماهه بدون تأخیر زمانی و 44 درصد توسط عوامل دیگر تبیین می گردد . هم چنین رابطه رگرسیونی بین مقادیر ec با میانگین نوسانات سطح آب زیرزمینی و شاخص spi در مقیاس 48 ماهه بدون تأخیر زمانی ، نشان می دهدکه تقریباً 46 درصد از واریانس مقادیر ec، توسط مقادیر کمی آب زیرزمینی بیان می شود و 54 درصد توسط عوامل دیگر تبیین می گردد . بین مقادیر ec و شاخص spi در مقیاس 48 ماهه بدون تأخیر زمانی رابطه خطی معنی داری وجود ندارد.