بررسی وضعیت شهرهای کوچک در سلسله مراتب شهری ایران طی سالهای 1335 تا 1385

با هدف مقابله با پیامدهای منفی شهرنشینی سریع، رویکرد توجه به شهرهای کوچک در کشور ما مورد توجه قرار گرفت و بر این اساس از سال 1355 شاهد افزایش روزافزون تعداد این شهرها در کشور هستیم. هدف این تحقیق شناخت تحولات جمعیتی شهرهای کوچک (زیر 100 هزار نفر ایران) می باشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و جامعه آماری، کلیه شهرهای کوچک ایران طی 5 دوره سرشماری از سال 1335 تا 1385 است. یافته های پژوهش بیانگر آنست که تعداد شهرهای کوچک در کشور ما طی دوره مورد مطالعه 5/5 برابر شده است. محاسبه ضریب کشش پذیری نشان می دهد که؛ شهرهای کوچک در استان های مختلف از روند یکسانی در جذب جمعیت پیروی نکرده است، اما از نظر شاخص ضریب آنتروپی مقایسه این ضریب با احتساب شهرهای کوچک و بدون آن ها، نشان داد که ؛ وجودشهرهای کوچک نقش مهمی در افزایش ضریب آنتروپی و جلوگیری از تمرکزگرایی در شبکه شهری ایران دارد. مقایسه جمعیت پیش بینی شده و جمعیت تحقق یافته نیز نشان دهنده این است که شهرهای کوچک تا سال 1365 از روند مشخصی در جذب جمعیت برخوردار نیستند اما از سال 1375رقم پیش بینی شده با جمعیت موجود تفاوت چندانی ندارد وشهرهای کوچک از این نظر به سمت تعادل میل پیدا کرده اند . بکارگیری مدل های رایج در بررسی شبکه و سلسله مراتب شهری ایران (ضریب جینی، منحنی لورنز، حد اختلاف طبقه ای، مدل رتبه-اندازه تعدیلی )طی سال های 1335 تا 1385 نشان دهند? ناهماهنگی در توزیع جمعیت شهری کشور می باشد. همچنین از لحاظ پراکندگی فضایی شهرهای کوچک توزیع یکنواختی در کشور نداشته و درنیمه غربی متراکم تر و بیشتر هستند.